Την 1η Νοεμβρίου 2019 δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας (ΚΔΠ 346/2019) και τέθηκε σε ισχύ το Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών περί Πώλησης Ενυπόθηκου Ακινήτου μέσω Ηλεκτρονικού Συστήματος Πλειστηριασμού του 2019 («το Διάταγμα»).

Το Διάταγμα εκδόθηκε από τον Υπουργό Οικονομικών δυνάμει των εξουσιών που του παραχωρήθηκαν και που προβλέπονται στο εδάφιο (β) του άρθρου 44Ζ(1) του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτου Νόμου του 1965 (ως έχει τροποποιηθεί) («ο Νόμος»).

A. Πώληση ακινήτου με πλειστηριασμό

Το άρθρο 44Ζ του Νόμου δίδει το δικαίωμα σε ενυπόθηκο δανειστή (π.χ. σε Τράπεζα) να επιλέξει τη μέθοδο με την οποία θα διενεργηθεί ο πλειστηριασμός ενυπόθηκου ακινήτου αφού, φυσικά, υπήρξε προηγούμενη συμμόρφωση του ενυπόθηκου δανειστή με τις προϋποθέσεις, διαδικασίες και ειδοποιήσεις που προβλέπονται στα άρθρα 44Α – 44Ε του Νόμου. Το προρρηθέν άρθρο προνοεί τη διενέργεια πλειστηριασμού με τους εξής δύο τρόπους:

  1. Με τον παραδοσιακό (φυσικό) τρόπο ο οποίος διενεργείται με την παρέμβαση δημοπράτη που επιλέγεται από τον ενυπόθηκο δανειστή μέσω καταλόγου προσοντούχων δημοπρατών συστήματος που τηρείται στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, ή
  1. Με ηλεκτρονικά μέσα, από τον ενυπόθηκο δανειστή, μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων πλειστηριασμού και διαδικτυακού τόπου που καθορίζεται στο υπό ανάλυση Διάταγμα.

Β. Διαχειριστής Ηλεκτρονικού Συστήματος

Υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, καθορισμό και ανακοίνωση του ηλεκτρονικού συστήματος πλειστηριασμού και του διαχειριστή του ηλεκτρονικού συστήματος καθορίστηκε ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου («ο ΣΤΚ»). Το ηλεκτρονικό σύστημα πλειστηριασμού που βρίσκεται στην ιστοσελίδα https://www.eauction-cy.com/ τέθηκε σε λειτουργία τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2019. Καθήκοντα διαχείρισης του ηλεκτρονικού συστήματος ανέλαβε η ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης δια μετοχών με την επωνυμία ACB E-AUCTIONS LTD («ο Διαχειριστής») η οποία είναι εξ' ολοκλήρου θυγατρική του ΣΤΚ.

Γ. Υπάλληλος Ηλεκτρονικού Πλειστηριασμού

Τη διαδικασία διαχείρισης και διεξαγωγής ενός ηλεκτρονικού πλειστηριασμού αναλαμβάνουν οι ονομαζόμενοι Υπάλληλοι Ηλεκτρονικού Πλειστηριασμού («ΥΗΠ») οι οποίοι περιλαμβάνονται σε κατάλογο που καταρτίζεται από το ΣΤΚ και πληρούν τα προσόντα που καθορίζονται στο Διάταγμα. Ο ΥΗΠ επιλέγεται από τον ενυπόθηκο δανειστή ή ορίζεται από το Διαχειριστή.

Δ. Διεξαγωγή Ηλεκτρονικών Πλειστηριασμών

Η ημερομηνία του η-πλειστηριασμού καθορίζεται από τον ενυπόθηκο δανειστή ο οποίος ενημερώνει σχετικά τον ΥΗΠ. Οι η-πλειστηριασμοί διενεργούνται μόνο σε εργάσιμες ημέρες (Δευτέρα έως Παρασκευή) από τις 10:00πμ έως τις 12:00 τα μεσάνυχτα (εξαιρουμένων καθορισμένων αργιών).

Ε. Ειδοποίηση Ηλεκτρονικού Πλειστηριασμού

Ο ενυπόθηκος δανειστής είναι υπόχρεος να εκδώσει ειδοποίηση για τη διενέργεια η-πλειστηριασμού η οποία επιδίδεται στον ενυπόθηκο οφειλέτη τουλάχιστο τριάντα (30) ημέρες πριν την καθορισμένη ημερομηνία του η-πλειστηριασμού και δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του η-πλειστηριασμού, στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, στην επίσημη ιστοσελίδα του ενυπόθηκου δανειστή και σε δύο (2) ημερήσιες εφημερίδες παγκύπριας κυκλοφορίας εντός της ίδιας προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών πριν την καθορισμένη ημερομηνία του η-πλειστηριασμού.

ΣΤ. Ταυτοποίηση και Εγγραφή Χρηστών στο Ηλεκτρονικό Σύστημα Πλειστηριασμού

Για συμμετοχή αμφοτέρων του ενυπόθηκου δανειστή και ενυπόθηκου οφειλέτη σε η-πλειστηριασμούς, απαιτείται η ταυτοποίηση και εγγραφή τους μέσω του η-συστήματος πλειστηριασμού και σύμφωνα με τις λεπτομερείς οδηγίες που εκεί καταγράφονται.

Στον η-πλειστηριασμό λαμβάνουν μέρος φυσικά και νομικά πρόσωπα, νοουμένου ότι έχουν εγγραφεί στο η-σύστημα πλειστηριασμού ως υποψήφιοι προσφοροδότες. Για να καταστεί δυνατή η εγγραφή στο η-σύστημα πλειστηριασμού, θα πρέπει προηγουμένως να επιτευχθεί η ταυτοποίηση τους, σύμφωνα με το άρθρο 8 του Διατάγματος, μέσω:

(α) της κυβερνητικής διαδικτυακής διόδου ασφαλείας «ΑΡΙΑΔΝΗ» (μόνο φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι εγγεγραμμένα στο Αρχείο Πληθυσμού και νομικά πρόσωπα εγγεγραμμένα με βάση τον Περί Εταιρειών Νόμο), και

(β) του αρμόδιου ΥΗΠ (σε περίπτωση φυσικών και νομικών προσώπων άλλου κράτους μέλους της ΕΕ ή τρίτης χώρας, οργανισμών, ιδρυμάτων, σωματείων, δήμων και κοινοτήτων).

Ζ. Όροι, προϋποθέσεις και διαδικασία συμμετοχής σε ηλεκτρονικό πλειστηριασμό

Υποβολή προσφορών επιτρέπεται μόνο σε υποψήφιους προσφοροδότες οι οποίοι πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις συμμετοχής:

  1. Έχουν καταβάλει την εγγύηση συμμετοχής, το οποίο ανέρχεται στο 10% της επιφυλασσόμενης τιμής του ακινήτου, και αντίγραφο απόδειξης καταβολής της εγγύησης υποβλήθηκε ηλεκτρονικά στον ΥΗΠ.
  1. Αντίγραφο πληρεξουσίου εγγράφου (σε περίπτωση που ο προσφοροδότης ενεργεί ως αντιπρόσωπος τρίτου προσώπου) θα πρέπει να υποβληθεί στο η-σύστημα πλειστηριασμού τουλάχιστο δύο (2) πλήρεις εργάσιμες ημέρες πριν την ορισθείσα ημέρα του η-πλειστηριασμού (το αργότερο μέχρι τις 3:00μμ της προβλεπόμενης ημέρας).
  1. Στην περίπτωση ενυπόθηκου οφειλέτη με προνομιακό καθεστώς (ήτοι, οφειλέτη του οποίου το προς πώληση ενυπόθηκο ακίνητο συνιστά κύρια κατοικία), θα πρέπει να υποβάλει στο η-σύστημα πλειστηριασμού όλα τα απαραίτητα έγγραφα που αποδεικνύουν την ιδιότητα του ενυπόθηκου οφειλέτη με προνομιακό καθεστώς τουλάχιστο πέντε (5) πλήρεις εργάσιμες ημέρες πριν την ορισθείσα ημέρα του η-πλειστηριασμού (το αργότερο μέχρι τις 3:00μμ της προβλεπόμενης ημέρας).

Μέχρι τις 5μμ της προηγούμενης του η-πλειστηριασμού εργάσιμης ημέρας, ο ΥΗΠ, αφού ελέγξει τα υποβληθέντα έγγραφα και διαπιστώνει την τήρηση από τους προσφοροδότες των οριζόμενων προϋποθέσεων, υποβάλλει στο η-σύστημα πλειστηριασμού τον κατάλογο των υποψήφιων προσφοροδοτών στους οποίους αναγνωρίζεται δικαίωμα συμμετοχής.

Στερούνται δικαιώματος πλειοδοσίας, οι ακόλουθοι:

  1. πρόσωπο που κατέχει ποσοστό πέραν του δύο τοις εκατό (2%) του μετοχικού κεφαλαίου του ενυπόθηκου δανειστή ή είναι συνδεδεμένο με αυτό το πρόσωπο ή αντιπρόσωπός του ή σύζυγός του ή γονέας του ή σε κατιόντας αυτού μέχρι τρίτου βαθμού, ή
  1. οποιοσδήποτε λειτουργός, διευθυντής, εργαζόμενος του ενυπόθηκου δανειστή, ή
  1. οποιοσδήποτε λειτουργός, διευθυντής, αντιπρόσωπος ή συγγενής μέχρι τετάρτου βαθμού του υπάλληλου ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, ή
  1. οι εκτιμητές που ετοίμασαν την έκθεση εκτίμησης για το υπό πώληση ακίνητο και οι συγγενείς αυτών μέχρι τετάρτου βαθμού συγγένειας.

Η. Εγγύηση συμμετοχής

Το ποσό που απαιτείται να καταβληθεί υπό μορφή εγγύησης για ενεργοποίηση του δικαιώματος συμμετοχής στον η-πλειστηριασμό, ανέρχεται στο 10% της επιφυλασσόμενης τιμής του ακινήτου και αναρτάται στο η-σύστημα πλειστηριασμού ενώ περιλαμβάνεται και στην ειδοποίηση του η-πλειστηριασμού. Το ποσό της εγγύησης δύναται να μειωθεί στο 5% της επιφυλασσόμενης τιμής του ακινήτου, στις περιπτώσεις όπου ο ενυπόθηκος δανειστής θεωρεί ότι το ποσό της εγγύησης είναι πολύ ψηλό και ότι αυτό δύναται να αποτρέψει πιθανούς προσφοροδότες από το να πλειοδοτήσουν στον ηλεκρονικό πλειστηριασμό.

Η εγγύηση δύναται να καταβληθεί το αργότερο μέχρι τις 3:00μμ, δύο (2) πλήρεις εργάσιμες ημέρες πριν την ορισθείσα ημέρα του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, με τους ακόλουθους τρόπους:

  1. Με έμβασμα σε ειδικό λογαριασμό στο όνομα του διαχειριστή η-συστήματος.
  1. Μέσω τραπεζικής επιταγής (banker's draft) εκδοθείσας στο όνομα του ενυπόθηκου δανειστή.
  1. Μέσω δέσμευσης χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του η-πλειστηριασμού, ο διαχειριστής η-συστήματος κατακρατεί την εγγύηση του πλειοδότη (ψηλότερου προσφοροδότη) και επιστέφει τις εγγυήσεις των υπόλοιπων προσφοροδοτών.

Θ. Υποβολή πλειοδοτικών προσφορών

Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός είναι ανοικτού πλειοδοτικού τύπου κατά τον οποίο υποβάλλονται διαδοχικές προσφορές. Οι συμμετέχοντες υποψήφιοι προσφοροδότες δύνανται να υποβάλλουν προσφορά μεγαλύτερη από την εκάστοτε μέγιστη, έως τον χρόνο λήξης της υποβολής προσφορών με ελάχιστη πρόσθετη προσφορά (bid) το ένα (1) ευρώ. Στο ηλεκτρονικό σύστημα πλειστηριασμού καταγράφονται με πλήρη χρονοσήμανση, όλες οι υποβληθείσες προσφορές.

Η πλειοδοσία αρχίζει με βάση την επιφυλασσόμενη τιμή και με την υποβολή της προσφοράς, οι υποψήφιοι προσφοροδότες ενημερώνονται άμεσα από το ηλεκτρονικό σύστημα πλειστηριασμού για το ποσό της προσφοράς τους, τον ακριβή χρόνο υποβολής της, καθώς και ότι αυτή έχει καταγραφεί και ο υποψήφιος προσφοροδότης ενημερώνεται για την εκάστοτε μέγιστη υποβληθείσα προσφορά καθώς και για την σειρά κατάταξής του. Το πρόσωπο το οποίο υπέβαλε την υψηλότερη προσφορά, κατατάσσεται πρώτο, ως ο ψηλότερος προσφοροδότης. Όλοι οι υποψήφιοι προσφοροδότες που λαμβάνουν μέρος στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, ενημερώνονται άμεσα για τυχόν αναστολή ή ματαίωση του πλειστηριασμού.

Σε περίπτωση ενυπόθηκου οφειλέτη με προνομιακό καθεστώς, από τη λήξη του χρόνου υποβολής προσφορών αρχίζει η δεύτερη φάση πλειοδοσίας κατά την οποία ο κάθε υποψήφιος προσφοροδότης με προνομιακό καθεστώς, δύναται να εξασκήσει το δικαίωμα αυτό, εντός προθεσμίας δέκα πέντε (15) λεπτών, υποβάλλοντας στο ηλεκτρονικό σύστημα πλειστηριασμού την προσφορά του, η οποία δεν μπορεί να είναι χαμηλότερη της προσφοράς του ψηλότερου προσφοροδότη της πρώτης φάσης πλειοδοσίας.

Μετά τη λήξη της διαδικασίας υποβολής των πλειοδοτικών προσφορών και την άσκηση προνομιακού καθεστώτος του ενυπόθηκου οφειλέτη, όπου εφαρμόζεται, ανακοινώνεται μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος πλειστηριασμού στους συμμετέχοντες υποψήφιους προσφοροδότες το αποτέλεσμα και στέλνεται επίσης αυτόματα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον ενυπόθηκο δανειστή για ενημέρωση σε σχέση με το αποτέλεσμα της διαδικασίας.

Ο υπάλληλος ηλεκτρονικού πλειστηριασμού συντάσσει σχετική έκθεση η-πλειστηριασμού και την παραδίνει ενυπόγραφη στον ενυπόθηκο δανειστή μέχρι την επόμενη εργάσιμη μέρα.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.