Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“Kurum”) tarafından belirlenen Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları'na ilişkin 27.12.2023 tarihli Kurul Kararı (“Karar”), 29.12.2023 tarihli ve sayılı Mükerrer Resmi Gazete'de yayımlandı.
Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS), Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu (ISSB) tarafından 26.06.2023 tarihinde yayımlanan uluslararası sürdürülebilirlik raporlama standartları olan UFRS S1 “General Requirements for Disclosure of Sustainability-related Financial Information” ve UFRS S2 “Climate-related Disclosure” olarak belirlenen uluslararası standartlar esas alınarak hazırlanan TSRS 1 “Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler” ile TSRS 2 “İklimle İlgili Açıklamalar” adlarıyla mevzuatımıza kazandırıldı.
TSRS Neyi Hedefliyor?
TSRS 1 Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler kapsamında şirketlerin genel amaçlı finansal raporlarını hazırlarken şirketin finansal yeterliliğini etkilemesi makul ölçüde beklenebilecek olan ve sürdürülebilirlikle ilgili tüm risklerine ve fırsatlarına ilişkin bilgilerin açıklanmasını zorunlu hale getirmiştir.
TSRS 2 İklimle İlgili Açıklamalar kapsamında şirketlerin genel amaçlı finansal raporlarını hazırlarken şirketin finansal yeterliliğini etkilemesi makul ölçüde beklenebilecek olan ve iklimle ilgili maruz kaldığı fiziksel risklerin ve geçiş1 risklerinin ve sahip olduğu fırsatlara ilişkin bilgilerin açıklanması zorunlu hale getirilmiştir.
Şirketler genel amaçlı finansal raporlarını hazırlarken hangi muhasebe standartlarını kullandığına bakılmaksızın TSRS'yi uygulayabilecektir. Yani finansallarını Vergi Usul Kanunu uyarınca hazırlayan şirketler de bu standartlara tabi olabilirler.
Hangi Şirketler Sürdürülebilirlik Raporlaması Yapacak?
Karara ilişkin Kurul tarafından yayımlanan Sürdürülebilirlik Raporlamasına Tabi Olacak İşletmelerin Belirlenmesi Hakkında Duyuru'da sürdürülebilirlik raporlaması yapması gereken şirketler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) kapsamında olanlar hariç tüm bankalar ve
- Aşağıdaki ölçütlerden en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki hesap döneminde aşan ve aşağıda listelenen şirketler:
- Aktif toplamı 500 milyon Türk Lirası
- Yıllık net satış hasılatı 1 milyar Türk Lirası
- Çalışan sayısı 250 kişi
Eşik değerlere tabi olan şirketler şu şekildedir:
- Sermaye Piyasası Kurulu'nun (“SPK”) düzenleme ve denetimine tabi şirketlerden;
- Yatırım kuruluşları,
- Kolektif yatırım kuruluşları,
- Portföy yönetim şirketleri,
- İpotek finansmanı kuruluşları,
- Merkezi takas kuruluşları,
- Merkezî saklama kuruluşları,
- Veri depolama kuruluşları,
- Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören veya işlem görmeleri amacıyla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan izahname veya ihraç belgesi bulunan anonim şirketler,
- Bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmemekle birlikte halka arz edilmeksizin pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden (ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarının itfa edildiği hesap döneminin sonuna kadar) veya bu amaçla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan ihraç belgesi olan anonim şirketler.
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) düzenleme ve denetimine tabi işletmelerden;
- Derecelendirme kuruluşları,
- Finansal holding şirketleri,
- Finansal kiralama şirketleri,
- Faktoring şirketleri,
- Finansman şirketleri,
- Varlık yönetim şirketleri,
- Finansal holding şirketlerinde ve bankalarda 5411 sayılı Kanunda tanımlandığı şekliyle nitelikli paya sahip olan şirketler,
- Tasarruf finansman şirketleri.
- Borsa İstanbul Piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen; yetkili müesseseler, kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üretimi veya ticaretiyle iştigal eden şirketler.
- Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri.
İlk Sürdürülebilirlik Raporları Ne Zaman Yayımlanacak?
Karar uyarınca sürdürülebilirlik raporlaması yapmakla yükümlü olacak şirketler ilk zorunlu raporlama dönemi olan 1 Ocak 2024- 31 Aralık 2024 hesap dönemine ilişkin hazırlayacakları sürdürülebilirlik raporlarını 2025 yılında yayımlayacaklardır. Bu kapsamda sürdürülebilirlikle ilgili finansal açıklamalar, şirketin genel amaçlı finansal raporlarının bir parçasını oluşturmak şartıyla, yönetimin değerlendirmelerine veya “faaliyet ve finansal gözden geçirme raporu”, “entegre rapor”, “strateji raporu” gibi benzer bir rapora dahil edilebilir.
Raporlama Kapsamından Çıkılması
Eşiklere göre raporlama yapma yükümlülüğü doğacak şirketlerin, art arda iki hesap döneminde yukarıda sayılan eşik değerlerden en az ikisinin altında kalması ya da bir hesap döneminde bu eşik değerlerin %20 veya daha fazla oranda altında kalması halinde takip eden hesap döneminde TSRS uygulama yükümlülüğü sona erecek.
Geçiş Dönemi Uygulamaları
Uygulamanın kolaylaştırılması açısından ilk raporlama dönemine özgü olarak geçiş hükümleri belirlenmiştir. Bu kapsamda şirketlerin:
- ilk 2 yıl yapacağı raporlamalarda Kapsam 3 sera gazı emisyonlarını2 açıklama zorunluluğu bulunmamaktadır.
- ilk raporlama dönemi için karşılaştırmalı bilgi sunumu yapmaları gerekmeyecektir.
- ilk defa yayımlanacak raporları finansal raporlarla birlikte sunma zorunluluğu bulunmamaktadır. Buna göre:
- Ara dönem finansal rapor sunma yükümlülüğü bulunan şirketler 2. çeyrek veya 6 aylık ara dönem finansal raporla aynı tarihte;
- Ara dönem finansal raporları sunmayan şirketler TSRS'lerin ilk kez uygulandığı yıllık hesap döneminin sonundan itibaren 9 ay içerisinde,
sürdürülebilirlik raporlarını sunabilecektir.
Raporların Denetimi
İlk sürdürülebilirlik raporlarının açıklanmasının ardından 2026 yılında bu raporlar güvence denetimine tabi tutulacaktır. Bu kapsamda Kurum tarafından ilerleyen süreçte sürdürülebilirlik raporlarının denetlenmesine ilişkin bir çalışma yürütüleceği de öngörülmektedir.
Halka Açık Şirketlerin Durumu
Halihazırda SPK tarafından 02.10.2020 tarihinde yayımlanmış olan Sürdürülebilirlik İlkeleri Uyum Çerçevesi kapsamında halka açık şirketlerin “uy veya açıkla” prensibi ile Çevresel, Sosyal, Kurumsal Yönetim çalışmalarının yürütülmesinde uyulması gereken temel ilkeler konusunda açıklama yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu yükümlülük kapsamında payları Borsa'nın Ana Pazar, Yıldız Pazar ve Alt Pazarı'nda işlem gören şirketler sürdürülebilirlik ilkeleri uyum çerçevesi kapsamında yapılması gereken açıklamaları Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) SPK tarafından belirlenen Sürdürülebilirlik Raporu şablonu formatı ile yayımlamaları gerekmektedir.
Buna göre Karar kapsamında sürdürülebilirlik raporlamasına tabi olan halka açık şirketler, her iki raporlamayı da yapmakla yükümlü olacaktır.
Sonuç
Mevzuatımıza ilk olarak SPK tarafından getirilen sürdürülebilirlik raporlaması, ISSB tarafından bundan yaklaşık 6 ay önce yayımlanan standartları esas alan TSRS'lerle birlikte başta bankalar olmak üzere finansal piyasalarda yer alan ve belirli bir büyüklüğe sahip şirketlere daha geniş bir raporlama kapsamıyla birlikte zorunlu hale getirildi.
Sürdürülebilirlik konusunun Türkiye ve dünyada gitgide önem kazanmakta olmasından hareketle ilerleyen dönemlerde daha fazla şirketi kapsamına alacak şekilde genişleyebileceğini tahmin ediyoruz. Nitekim, 24 Ekim'de yayınladığımız duyuruda3 da değindiğimiz üzere, sürdürülebilirlik konusunda ve iklim değişikliği ile mücadelede bankalara daha fazla yükümlülük ve denetim getirilmesi de planlanmakta olup, TSRS da ülkemizde ve dünyada bu konuda yapılan çalışmaların bir parçası niteliğindedir.
Footnotes
1. Düşük karbonlu ekonomiye uyum süreciyle ilgili kayıp ve zarar olasılığını ifade etmektedir.
2. Kapsam 3 emisyonları; şirketlerin doğrudan kontrolü dışında olan tedarik zincirleri gibi alanlarda veya müşterilerinin ürünleri kullanımı nedeniyle meydana gelebilecek emisyonlardır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
