I. DAVADAN FERAGAT:

Davacının, açtığı davanın sonucundan vazgeçmesine davadan feragat denir. Feragat kısmen veya tamamen yapılabilir. Feragat ile davacı dava dilekçesinde sonuç kısmında talep ettiklerinden kısmen veya tamamen vazgeçmiş olur. En az açılmış dava kadar önemli ve dikkat isteyen bir işlemdir.

Davadan feragate ilişkin düzenlemeler 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda ''Davaya Son Veren Taraf İşlemleri'' üst başlığı ile madde 307 ve devamında bulunur. Madde düzenlemesinden de anlaşılacağı üzere feragat hakkı davacıya tanınmış bir haktır.

Feragat işlemi ile davacı dava sonucuna ilişkin taleplerinden kısmen veya tamamen vazgeçmiş olur. Yani feragat oldukça önemli sonuçlar doğuran bir usul işlemidir. Bu nedenle feragat hakkını kullanmadan önce veya feragat ederken herhangi bir hukuki hata yapılmaması önemlidir.

Davadan feragatin nasıl yapılacağına ilişkin düzenleme HMK madde 319'da bulunur. Madde düzenlemesine göre feragatin dilekçe ile veya sözlü olarak yapılması mümkündür. Sözlü feragat yalnızca yargılama esnasında yapılabilir. Aksi durumlarda yapılacak tüm feragatlerin yazılı yapılması zorunludur. Feragat dilekçesinin veya sözlü beyanının geçerli olabilmesi için kayıtsız ve şartsız olması gerekir. Feragat tamamen değil taleplerin biri veya birkaçı için kısmi olarak yapılacaksa bu durumun dilekçede açık bir şekilde gösterilmesi zorunludur.

Feragat dilekçesinin ilgili mahkemeye sunulması ile veya yargılama sırasında sözlü olarak feragat edildiğinin beyan edilmesi ile bahsettiğimiz işlem hüküm doğurur. Sonuç olarak, mahkemenin dilekçeye veya sözlü feragat beyanına muvafakat etmesi gerekmez.

Feragat işleminin zamanına ilişkin düzenleme HMK madde 310'da yer alır. Madde düzenlemesine göre feragatin davanın açılmasından hükmün kesinleşmesine kadar geçen süreçte yapılması mümkündür.

Feragat beyanında bulunan davacı, aleyhinde hüküm verilmiş yani davayı kaybetmiş kabul edilir. Bunun sonucu olarak da yargılama giderlerini, ödemekle yükümlü hale gelir. Kısmi feragat halinde ödenecek yargılama giderleri feragatin kısmi bölümü açısından ayrıca değerlendirmeye tabi olur. Davadan feragat halinde harç konusunda; feragat beyanında bulunan davacı Harçlar Kanunu uyarınca karar ve ilam harcının belli bir bölümünü ödemekle yükümlü hale gelir. Başlangıçta yaptığı masraflar ise üzerinde bırakılır.

Davadan Feragatin Sonuçları :

  • Davacı, şekle uygun sözlü veya dilekçe ile feragat beyanında bulunduktan sonra bu feragatten dönemez.
  • Hükmün verilmesinden sonra feragat edilmesi halinde, taraflardan herhangi birinin kanun yoluna başvurmuş olması durumunda bile, dosya kanun yolu incelemesine gönderilemez.
  • Davacı, feragatin hile, ikrah nedeniyle yapıldığını ve bu nedenle feragatten dönmek istediğini ayrı bir "feragatten fesih davası" açarak ileri sürebilir.
  • Davadan tamamen feragat edilmesiyle taraflar arasındaki uyuşmazlık son bulmuş olur.
  • Davacının aynı davayı tekrar açması mümkün olmaz. Tekrar açması halinde ise kesin hüküm gerekçesiyle dava reddedilecektir.

II. DAVADAN VAZGEÇME (DAVAYI GERİ ALMA):

Dava, hakkı ihlal edilen veya tehlikeye düşen kişinin "talep hakkı" olarak adlandırılan ve hakkını ihlal eden ya da tehdit oluşturan kişiden ihlal veya tehdidi durdurması, eğer varsa zararlarının giderilmesi yönündeki talebi üzerine sonuç alamaması durumunda hakkının korunmasını devletin yargı organları (mahkemeler) eliyle, kesin sonuç doğuracak şekilde sağlamasını mümkün kılan bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Davadan feragat ve davadan vazgeçme kavramları ise çok karıştırılan fakat doğurdukları sonuçlar açısından büyük farklılıklara sahip olmaları nedeniyle de içeriklerinin çok iyi bilinip, farklılıklarının bilincinde olunarak hareket edilmesi gereken çok önemli kurumlardır.

Davadan vazgeçme, (HMK m.123) davanın geri alınması olarak da karşımıza çıkmaktadır. Burada davacı, davaya konu olan hakkından vazgeçmemekle birlikte söz konusu hakkını saklı tutarak davasını takip etmeme kararı almaktadır.

Davadan Vazgeçmenin (Davayı Geri Alma) Sonuçları:

  • Davadan vazgeçme, davacıya ileride hala var olan hakkına dayanarak tekrar dava açma imkanını vermektedir.
  • Önemli olan bir diğer nokta ise davanın geri alınmasının mümkün olabilmesi için davalının da buna açık rızasının bulunması şarttır. Davalının rızası olması şartıyla hüküm kesinleşinceye kadar dava her zaman geri alınabilmektedir.
  • Davadan vazgeçme halinde, dava hiç açılmamış gibi sayılır ve ortaya çıkan tüm sonuçları geriye dönük olarak ortadan kalkar. Fakat yukarıda belirttiğimiz gibi kişi hala davaya konu olmuş olan hakka sahip olduğundan ileride tekrardan bu davayı aynı hakka dayanarak açabilecektir.
  • Davadan vazgeçilmesi halinde, "dosyanın açılmamış sayılmasına" karar verilir. Bu halde, davacı aleyhine hüküm verilmiş gibi yargılama giderlerine hükmolunur.

III. DAVADAN FERAGAT VE VAZGEÇME ARASINDAKİ FARKLAR:

  • Davadan vazgeçme halinde dava konusu hak saklı tutulmuş olduğundan tekrar aynı hakka dayanarak dava açmak mümkünken, davadan feragat ettiğimizde aslında dava konusu hakkımızdan vazgeçmiş olduğumuz için artık var olmayan bir hakkımız söz konusudur ve ileride tekrar bu hakkımıza dayanarak dava açabilmemiz artık mümkün değildir.
  • Davadan feragat kesin hüküm gibi sonuç doğurmaktadır. Burada tek taraflı bir irade açıklaması yeterlidir. Davalının kabulü aranmamakla birlikte, mahkeme de geçerli olan bir feragati kabul etmekle yükümlüdür. Burada bir haktan vazgeçme söz konusudur. Davadan vazgeçme yani geri almada ise, dava kesinleşinceye kadar davalının açık rızası ile dava geri alınabilmektedir. Davadan feragat, tek taraflı olarak yapılabilirken, davadan vazgeçme karşı tarafın onayına bağlıdır.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.