İş Hukuku Bülteni

Esin Avukatlık Ortaklığı İş Hukuku Ekibi Departmanı olarak aylık bültenimizi sizlerle paylaşmaktan memnuniyet duyuyoruz.

Bu bültende, son dönemde Türkiye'de iş hukuku alanında yaşanan gelişmeler özetlenmektedir.

Kıdem Tazminatı Tavan Miktarı Güncellendi

Genelge Yayımlanma Tarihi: 5 Ocak 2024

Özet

Hazine ve Maliye Bakanlığı'na (“Bakanlık”) bağlı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı 5 Ocak 2024 tarihli 1 Sıra No'lu Genelge (“Genelge”) ile kıdem tazminatının tavan miktarı güncellenmiştir. Yeni kıdem tazminatı tavan miktarı 1 Ocak 2024 tarihi itibari ile 30 Haziran 2024 tarihine dek geçerli olacaktır.

Önemli Detaylar

  • Kıdem tazminatını hesaplarken esas alınacak aylık brüt maaşın tavan miktarı, Bakanlık'ın yayınladığı Genelge ile 2024 yılının ilk yarısı (1 Ocak 2024 – 30 Haziran 2024 arası) için 35.058,58 TL olarak belirlenmiştir.
  • Kıdem tazminatı hesaplanırken esas alınacak aylık brüt maaşın azami miktarı, ilgili yılın Ocak ayından Haziran ayının sonuna kadar olan süre için ve aynı yılın Temmuz ayından Aralık ayının sonuna kadar olmak üzere yılda iki kez yeniden belirlenmektedir.

Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından ‘'Prime Esas Kazançların Alt ve Üst Sınırları ile Bazı İşlemlere Esas Tutarlar'' Hakkında Genelge Yayımlandı

Genelge Yayımlanma Tarihi: 8 Ocak 2024

Özet

Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 8 Ocak 2024 tarihli ve 2024/2 sayılı genelge ile (‘'Genelge''), 2024 yılı boyunca uygulanmak üzere, sigortalılar için sigorta primine esas günlük ve aylık kazançların alt ve üst sınırlarında, yurt dışında geçen süreler ile hizmet borçlanmalarında, idari para cezalarında, geçici iş göremezlik, cenaze ve emzirme ödeneklerinde dikkate alınacak tutarlar belirlenmiştir.

Önemli Detaylar

  • 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun (‘'Kanun'') 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılardan özel sektörde bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalılar için sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerine esas günlük ve aylık kazançların alt ve üst sınırları, 2024 yılı boyunca uygulanmak üzere, aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
    • Günlük kazanç alt sınırı: 666,75 TL
    • Aylık kazanç alt sınırı: 20.002,50 TL
    • Günlük kazanç üst sınırı: 5.000,63 TL
    • Aylık kazanç üst sınırı: 150.018,90 TL
  • Kanun'un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılara 2024 yılı boyunca ödenecek olan;
    • Yemek parası: 666,75 TL x % 23,65 =157,69 TL (Günlük)
    • Çocuk zammı: 20.002,50 TL x % 2 = 400,05 TL (Aylık)
    • Aile zammı (yardımı): 20.002,50 TL x %10 = 2.000,25 TL (Aylık) tutarındaki ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmeyeceği kararlaştırılmıştır
  • Kanun'un 82. maddesinin birinci fıkrası gereğince sigorta primine esas kazanç üst sınırı, Türkiye ile arasında sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde iş üstlenen işverenler tarafından yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk çalışanlar için 3 katı olup bu sigortalıların prime esas kazanç alt ve üst sınırları 2024 yılı boyunca uygulanmak üzere aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
    • Günlük kazanç alt sınırı: 666,75 TL
    • Aylık kazanç alt sınırı: 20.002,50 TL
    • Günlük kazanç üst sınırı: 2.000,25 TL
    • Aylık kazanç üst sınırı: 60.007,50 TL
  • Kanun'un 37. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ölen sigortalının hak sahiplerine ödenecek cenaze ödeneği tutarı 2024 yılında 3.385 TL olarak uygulanacaktır.
  • Kanun'un 16. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe ödenecek emzirme ödeneği tutarı 2024 yılında 857 TL olarak uygulanacaktır.
  • Kanun'un 18. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ödenecek iş göremezlik ödeneğine ilişkin olarak ise; 1 Ocak 2024 tarihinden önce geçici iş göremezliğe uğrayan ve geçici iş göremezlik durumları bu tarihten sonra da devam edenler ile bu tarihten sonra iş göremezliğe uğramakla birlikte geçici iş göremezlik ödeneği hesabına esas günlük kazançları 666,75 TL altında hesaplanmış olanların, 2024 yılı boyunca istirahatli bulundukları günlere ait geçici iş göremezlik ödenekleri 666,75 TL asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanacaktır.
  • Kanun'da öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmeyenler için ise; Kanun'un 102. maddesi gereğince, yükümlülüğe aykırı eylem tarihinde geçerli olan ve 16 yaşından büyük çalışanlara uygulanmak üzere tespit edilen aylık asgari ücret dikkate alınarak idari para cezası uygulanması gerekmektedir. Buna göre, 2024 yılı içinde işlenen eylemler için uygulanacak idari para cezasında esas alınacak tutar 20.002,50 TL olarak belirlenmiştir.

Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edilmediğine İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı

Karar Yayımlanma Tarihi: 9 Ocak 2024

Özet

Anayasa Mahkemesi (‘'Mahkeme'') 9 Ocak 2024 tarihli ve 32424 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2018/35591 başvuru sayılı ve 21 Eylül 2023 tarihli kararında, başvurucunun (‘'Başvurucu'') taraf olduğu işe iade davasının Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin (‘'Daire'') işyerinde işletmesel karar alınmasının yerindelik denetimine tabi olmadığına ilişkin görüş değişikliğine gitmesinden dolayı reddedilmesinin adil yargılanma hakkının ihlalini teşkil etmediğini belirterek, başvurunun kabul edilemez olduğuna karar vermiştir.

Önemli Detaylar

  • Alt işveren (‘'Davalı Şirket'') çalışanı olarak asıl işveren ASKİ'nin işyerinde güvenlik görevlisi pozisyonda çalışmakta olan Başvurucu, Davalı Şirket'in kendisinin iş sözleşmesini ASKİ ile arasındaki ihale sözleşmesinin ASKİ tarafından feshedilmiş olmasını gerekçe göstererek feshetmesi üzerine feshin haksız olduğunu iddia ederek işe iade talebiyle ilk derece mahkemesinde dava açmıştır.
  • Davalı Şirket'te istihdam edilmekte olan diğer çalışanlar da Başvurucu'nun yanı sıra farklı ilk derece mahkemelerinde dava açmışlardır. Bu davaların bir kısmı ilk derece mahkemelerince kabul edilmiş ve Yargıtay tarafından onanmıştır.
  • İlk derece mahkemesi, Başvurucu'nun davasına ilişkin olarak ASKİ'ye ait işyerinde güvenlik işinin devam ettiğini belirterek, işverenin feshinin geçerli sebebe dayandığının ve feshin son çare olması ilkesine itibar edildiğinin Davalı Şirket'çe ispat edilemediği gerekçeleriyle davanın kabulüne karar vermiştir. Davalı Şirket tarafından kararın istinaf edilmesi üzerine istinaf mahkemesi Davalı Şirket'in talebini reddetmiştir.
  • Bu sırada Daire, emsal dosyaların temyiz incelemesi üzerine aynı sebeple iş sözleşmesi feshedilmiş olan başka bir çalışanın açmış olduğu işe iade davasının kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesi kararını kaldırmıştır. Kararının gerekçesinde ise davalılar arasındaki hizmet alım sözleşmesinin feshedilmesinin işletmesel karar olduğunu vurgulayarak bu kararın yerindelik denetimine tabi olmadığını belirtmiştir. Dolayısıyla bu sebebe dayanarak yapılmış olan feshin yalnızca feshin son çare olması ilkesine riayet edilip edilmemiş olduğuna ilişkin incelemeye tabi tutulabileceğini belirterek görüş değişikliğine gitmiştir.
  • Bu kapsamda, Davalı Şirket'in Başvurucu'nun açmış olduğu davada temyiz kanun yoluna başvurması üzerine Daire, işletmesel nedenlerle yapılmış olan feshin yerindelik denetimine tabi tutulamayacağını söyleyerek ve feshin son çare olması ilkesine uyulduğuna dair araştırma yapılması gerektiği ile ilgili görüş vererek ilk derece mahkemesi kararını bozmuştur. İlk derece mahkemesi Daire'nin kararına uyarak davanın reddine karar vermiş ve Daire bu kararı onamıştır.
  • Başvurucu'nun bireysel başvuruda bulunması üzerine Mahkeme yapmış olduğu inceleme sonucunda; Daire'nin gerekçesini de açıklayarak görüş değişikliğine gittiğini, benimsemiş olduğu yeni yaklaşımı istikrarlı biçimde uyguladığını ve süreklilik kazanmış bir içtihat farkından söz edilemeyeceğini belirterek başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar vermiştir.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından ‘'İş Kolları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'' Yayımlandı

Yönetmelik Yayımlanma Tarihi: 23 Ocak 2024

Özet

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (‘'Bakanlık'') tarafından 23 Ocak 2024 tarihli ve 32438 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İş Kolları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca, İşkolları Yönetmeliği'nin işyerinin girdiği işkolunun Bakanlık tarafından belirleneceğini düzenleyen 4. maddesinde değişiklik yapılmış ve işkolunun tespitine dair düzenlemelerde bulunan 4/A maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Önemli Detaylar

  • İşkolları Yönetmeliği'nin değişik 4. maddesi uyarınca, Bakanlık'ın işkolunu tespit ederken başvurabileceği yöntemler Bakanlık'ın takdir yetkisine bırakılmış ve bu tespit yapılırken uyulması gereken herhangi bir sınır belirtilmemiştir.
  • Yönetmelik ile İşkolları Yönetmeliği'nin 4/A maddesinin yürürlükten kaldırılmış olması neticesinde, Bakanlık'ın işkolu tespiti kararına karşı itiraz davası açan işveren, işveren sendikası veya işçi sendikasının dava dilekçesini dava tarihinden itibaren altı iş günü içerisinde Bakanlık'a gönderme yükümlülüğü kaldırılmıştır.
  • Ayrıca İşkolları Yönetmeliği'nin mülga 4/A maddesinde yer alan aşağıdaki hükümlere 4. maddede yer verilmiştir. Bu kapsamda:
  • Bir işyerinin girdiği işkolu, ilgililerin başvurusu üzerine, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Bakanlıkça belirlenir. Bakanlık'ın tespit ile ilgili kararı Resmi Gazete'de yayımlanır. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 5. maddesine göre kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir.
  • Yeni bir toplu iş sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
  • Mülga İşkolları Tüzüğü'ne göre belirlenmiş olan işyerlerinin işkolu yeni bir işkolu tespiti yapılıncaya kadar, en son yetki belgesi alan sendikanın kurulu bulunduğu işkolundan sayılır.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.