Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ("BDDK") tarafından bir süredir taslak olarak internet sitelerinde yayınlanan ve tüzel kişilerin uzaktan müşteri edinimi yoluyla banka müşterisi yapılabilmesinin yolunu açacak olan yönetmelik değişikliği ("Yönetmelik Değişikliği"), bugün (25 Mayıs 2023) tarihli Resmî Gazete'de yayımlandı.

Yönetmelik Değişikliği, 1 Haziran 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik Değişikliğindeki Önemli Başlıklar

  • Tüzel kişilerin bankacılık düzenlemeleri kapsamında uzaktan kimlik doğrulaması yapma imkânı getirilmiş ve kimlik doğrulama süreci detaylandırılmıştır.
  • Engelli kişilerin uzaktan kimlik doğrulama süreçlerinde gözetilecek genel ilkeler atıf yoluyla düzenlenmiştir.
  • Uzaktan kimlik tespiti sürecinin yapay zekâ temelli yöntemlerin kullanımının önü açılmış ancak detaylar belirlenmemiştir.

Yönetmelik Neler Getiriyor?

  1. Tüzel kişilerin bankacılık düzenlemeleri kapsamında uzaktan kimlik doğrulaması: Halihazırda yürürlükte olan Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik ("Mevcut Yönetmelik") içerisinde yapılan değişikliklerle birlikte dijital ortamda gerçek kişilerin yanında tüzel kişilerin de kimlik doğrulamasının yapılmasının önü açılmıştır.

Bankacılık ve MASAK Düzenlemeleri açısından durum: Bilindiği üzere, bankalarla müşterilik ilişkisinin kurulması esnasında hem bankacılık mevzuatı hem de MASAK düzenlemelerine uygun kimlik doğrulama yapılması beklenmektedir. Uzaktan kimlikdoğrulamaları açısından takip edilecek MASAK düzenlemesi olan MASAK Genel Tebliği Sıra No:19 ("19 nolu Tebliğ") içerisindeki "müşteri" tanımı hala "gerçek kişi veya gerçek kişi tacirleri" kapsamaya devam ettiğinden, Yönetmelik Değişikliği'nin yürürlük tarihi sonrasında dahi, 19 nolu Tebliğ'de gerekli değişiklik yapılmaksızınbankalar tüzelkişilerin MASAK düzenlemelerine uygun şekilde kimlik doğrulamalarını gerçekleştiremeyecektir. Ancak yakın tarihte 19 nolu Tebliğ içerisinde tüzel kişilerinkimlik doğrulamasına izin verilmesine dair değişikliklerin yapılması beklenmektedir.

Tüm "tüzel kişilerin" değil, yalnızca "ticaret şirketleri": Yönetmelik Değişikliği'nde yer verilen Tüzel Kişi tanımı, Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen "ticaret şirketleri" ile sınırlı tutulmuştur. Dolayısıyla yalnızca anonim, limited, kollektif, komandit ve kooperatif şirket niteliğindeki şirketlerin uzaktan kimlik doğrulamasının yapılması söz konusu olacaktır. Bu kapsamda örneğin, dernek ya da vakıfların veya sendika ya da konfederasyonların uzaktan kimlik doğrulama imkanından faydalanması mümkün olamayacaktır.

2. Tüzel kişilerde kimlik tespiti süreci: Tüzel kişilerde kimlik tespiti süreci dört adımdagerçekleştirilmektedir:

I. Tüzel kişiyi temsile yetkili kişinin ve temsil yetkisinin doğrulanması:

Temsile yetkili kişinin kimliği Mevcut Yönetmelik'teki gerçek kişilere uygulanan süreçlere uygun şekilde doğrulanır. Temsile yetkili kişinin hâlihazırda aynı bankanın müşterisi olması ve bankanın internet bankacılığı ya da mobil bankacılık dağıtım kanallarından herhangi birinde oturum açarak kimlik tespit süreçlerini gerçekleştirmesi halinde, uzaktan kimlik doğrulama süreçlerindeki "kimlik kartının NFC ile doğrulanması" adımının gerçekleştirilmesine gerek duyulmayacaktır.

II. Temsile yetkili kişinin temsil yetkisinin doğrulanması:

Kimliği doğrulanan yetkili kişinin temsil yetkisi, kişiden alınan bilgilerin MERSİS ve/veya Ticaret Sicili Gazetesinden edinilen güncel bilgiler ile eşleştirilmesi suretiyle doğrulanır.

Ayrıca banka tarafından ihtiyaç duyulması halinde, müşteri temsilcisi, kişi tarafından sunulan ve kişinin tüzel kişiyi temsile yetkili olduğunu gösteren imza sirkülerinin bir örneğini alır. İmza sirkülerinden alınan imza örneği, kişinin kimlik belgesinde ve/veya MERSİS'te bulunan imza örneği ile karşılaştırılır.

III. Tüzel kişiliğin kimliğinin doğrulanması:

Tüzel kişiye ilişkin temsil yetkilisinden edinilen bilgiler; MERSİS, Ticaret Sicili Gazetesi ve Gelir İdaresi Başkanlığının veri tabanından sorgulama yapılmak suretiyle alınan güncel bilgiler ile eşleştirilir.

IV. Tüzel kişinin kimlik tespitinde gerçek faydalanıcının tanınması

Spesifik bir prosedür öngörülmemekle birlikte Tüzel kişinin kimlik tespiti sürecinde; tüzel kişinin gerçek faydalanıcısının ortaya çıkarılması için bankaların gerekli tedbirleri alması gerektiği ifade edilmiştir.

3. Engelli kişilerin uzaktan kimlik doğrulama süreçleri: Uzaktan kimlik tespiti süreçlerinin 18/6/2016 tarihli ve 29746 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Bankacılık Hizmetlerinin Erişilebilirliğine Dair Yönetmelik'te öngörülen genel ilkelere uygun şekilde tasarlanması gerektiği düzenlenmiştir. Ayrıca engelli kişilerin uzaktan kimlik tespitinin görüntülü görüşme aşamasında ihtiyaç olması durumunda üçüncü bir kişiden yardım alabilmesine imkân tanınmıştır.

4. Uzaktan kimlik tespiti sürecinin yapay zekâ temelli yöntemlerin kullanımı: Bilindiği üzere Mevcut Yönetmelik'teki kimlik doğrulama adımları bizzat canlı görüşme sırasında bankapersoneli olan bir müşteri temsilcisi tarafından yerine getirilmektedir. Yönetmelik Değişikliği ile gelen ek madde, müşteri temsilcisinin yapacağı işlemlerin yapay zekâ temelli yöntemler ile yapılabilmesinin önünü açmaktadır. Kimlik doğrulama işlemlerinde takip edilecek usul ve esaslar BDDK tarafından belirlenecektir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.