Ticaret sektöründe geçtiğimiz haftalarda, AB Ambalaj ve Ambalaj Atığı Direktifi Taslağı ve ithal ve/veya ihraç edilen bazı ürünler için ilgili standartlara veya teknik düzenlemelere uygunluğun denetlenmesine ilişkin tebliğler yayımlandı. Ayrıca Gümrük Yönetmeliği, Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik ve Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da değişiklik yapıldı.

AB Ambalaj ve Ambalaj Atığı Direktifi Taslağı

Avrupa Komisyonu, 30 Kasım 2022 tarihinde, Döngüsel Ekonomi Eylem Planı kapsamında ambalaj atığını azaltmak, mevcut ambalajların geri dönüştürülebilirliğini ve yeniden kullanılabilirliğini artırmak amacıyla hazırlanan mevzuat taslağını ("Taslak") yayımladı. Taslak ile 2019/1020 sayılı Yönetmelik ile 2019/904 sayılı Direktifi revize edilmiş ve 94/62/EC Direktifi yürürlükten kaldırılmıştır.

AB verilerine göre ambalajların %40'ı plastik, %50'si kağıt malzemeden üretilmektedir. Ayrıca, ambalaj atıkları belediye atıklarının %36'sını teşkil etmektedir. Ambalaj kaynaklı çevresel kirlenmeyi ve kaynakların kullanılmasını azaltmayı amaçlayan Taslak, 2030 yılı itibariyle ambalaj atığı geri dönüşüm oranını %73'e çıkarmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, sürdürebilirlik ve etiketleme kriterlerini karşılamayan ambalaj malzemelerinin AB pazarına arzı mümkün olmayacaktır. Taslak teklifinin olağan yasama prosedürüne uygun olarak Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından değerlendirilmesi beklenmektedir.

Taslak'a buradan ulaşabilirsiniz (İngilizce).

Taslak kapsamında düzenleme getirilmesi öngörülen başlıca konular aşağıdaki gibidir:

  • Ambalaj malzemelerinde bulunabilecek maddelerin oranlarına ilişkin sınırlamalar,
  • Geri dönüşüm için tasarım kurallarını belirleyen uygulamalar,
  • Çok hafif nitelikli plastik poşetlerin (örn. marketlerde sebze-meyve için kullanılan poşetler) biyo-çözünür olmasına ilişkin düzenlemeler,
  • Kullanılan ambalajlarda boşluk oranının %40'ı geçmemesini amaçlayan ambalajların küçültülmesine ilişkin düzenlemeler,
  • Ambalajlara ilişkin etiketleme, QR kod veya benzeri dijital veri sağlayıcı taşımasına ilişkin düzenlemeler,
  • Biyobozunur plastiklere ilişkin etiketleme düzenlemeleri,
  • Endüstriyel olarak kompostlanabilir plastiklerin kullanılmasına izin verilen haller ve kullanım şartlarına ilişkin düzenlemeler.

Tebliğler

Ticaret Bakanlığı, 31 Aralık 2022 tarihinde ithalat prosedürlerine ve ithal ve/veya ihraç edilen ürünler için ilgili standartlara veya teknik düzenlemelere uygunluğun denetlenmesine ilişkin olarak aşağıdaki tebliğleri yayımlamıştır:

  • İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/1)
  • Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/3)
  • Sağlık Bakanlığının Özel İznine Tabi Maddelerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/4)
  • Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/5)
  • Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Kimyasalların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/6)
  • Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Katı Yakıtların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/7)
  • Telsiz Ekipmanlarının İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/8)
  • "CE" İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/9)
  • Oyuncakların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/10)
  • Kişisel Koruyucu Donanımların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/11)
  • Tüketici Ürünlerinin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/12)
  • Yapı Malzemelerinin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/14)
  • Pil ve Akümülatörlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/15)
  • Tıbbi Cihazların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/16)
  • Bazı Tekstil, Konfeksiyon ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/18)
  • Tütün, Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/19)
  • Sağlık Bakanlığınca Denetlenen Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/20)
  • Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/21)
  • Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdaların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/23)
  • Pamukların Kontrolüne İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/24)
  • Araç Parçalarının İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/25)

Yukarıdaki tebliğlere buradan ulaşabilirsiniz.

  • Yurt İçinde Düzenlenen Uluslararası Fuarlara İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/1)
  • Harp Silahları ile Bunların Aksam ve Parçalarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/2)
  • Radyoaktif Maddeler ile Bunların Kullanıldığı Cihazların İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/3)
  • Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcıların İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/4)
  • Haritalar ve Harita Bilgisi İçeren Eşyanın İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/5)
  • Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/6)
  • Karayolu Taşıt Araçlarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/7)
  • Sivil Hava Taşıtlarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/8)
  • Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/9)
  • Banknot ve Benzeri Kıymetli Evraka Mahsus Kâğıtların İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/10)
  • Bazı Patlayıcı Maddeler, Ateşli Silahlar, Bıçaklar ve Benzeri Aletlerin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/11)
  • Çift Kullanımlı Malzeme ve Teknolojilere Dair Belgelerin Onaylanmasına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/12)
  • İş Sağlığı ve Güvenliğini Etkileyen Bazı Maddelerin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/13)
  • Ozon Tabakasını İncelten Maddeler ve Florlu Sera Gazlarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/14)
  • Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Yapılacak İthalatta Alınacak İzin Hakkında Tebliğ (İthalat: 2023/15)
  • Gübre İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/16)
  • Kimyasal Silahlar Sözleşmesi Ekinde Yer Alan Kimyasal Maddelerin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/17)
  • Askıya Alma Sistemine İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/18)
  • Tıbbi Tanı Kitlerinin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/19)
  • Elektronik Kimlik Bilgisini Haiz Eşyanın İthalatı Hakkında Tebliğ (İthalat: 2023/20)
  • İthalat İşlemlerinde Elektronik Başvuru İçin Yetkilendirme Tebliği (İthalat: 2023/21)
  • İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ (No: 2023/1)
  • İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ (No: 2023/2)
  • İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ (No: 2023/3)

Yukarıdaki tebliğlere buradan ulaşabilirsiniz.

Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Ticaret Bakanlığı, 3 Ocak 2023 tarihinde Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'i ("Gümrük Yönetmeliği") yayımladı. Serbest bölgelerde bulunan eşyalar bakımından gümrük işlemlerinin bitirilmesine ilişkin düzenleme ile geçici depolama yerlerinde tutulacak asgari kayıtlara ilişkin düzenlemeler 4 Mart 2023 tarihinde, diğer değişiklikler ise Gümrük Yönetmeliği'nin yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

Yönetmelik'e buradan ulaşabilirsiniz.

Gümrük Yönetmeliği'nde yapılan başlıca değişiklikler aşağıdaki gibidir:

  • Gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibarıyla mevcut bilgi ve belgelere istinaden beyanda bulunulan ancak tutarı kesin olarak belirlenemeyen depolama, tahmil-tahliye, liman giderleri gibi ithalatta katma değer vergisi matrah unsurları için, en geç söz konusu matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulmalı ve vergileri de aynı süre içinde ödenmelidir.
  • Basitleştirme izinleri kapsamında kapsamlı teminat izni vermek için Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri yetkilendirilebilmektedir.
  • Basitleştirme başvurusunda, vergi mükellefi olduğuna ve vergi borcu bulunmadığına ilişkin yazı artık aranmamaktadır.
  • Rejim kapatılma başvurularına ilişkin olarak; şartlı muafiyet sisteminin kullanıldığı dahilde işleme rejiminde gümrük idaresine, izin belgesinde öngörülen süre içerisinde veya en geç bu sürenin sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde başvuru yapılmalıdır.
  • Serbest bölgelerde bulunan eşya için, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmesine ilişkin beyanname verilmesi halinde gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren otuz gün içinde bitirilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren beyan sahibine, aşılan her gün için 523 TL usulsüzlük cezası uygulanacaktır.
  • Ekonomik açıdan ihtiyaç olması halinde, ön izinle açılacak geçici depolama yeri açma talebinde bulunan kişinin (i) liman işleticisi olması, (ii) geçici depolama yeri için 10.000.000 TL tutarında teminat verilmesi ve (iii) geçici depolama yerinin liman işleticisinin gümrük işlemlerinin gerçekleştirildiği ve limanın bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğüne en fazla 20 km mesafede olması şartlarıyla, kapalı alan şartları aranmaksızın geçici depolama yeri açılmasına izin verilebilir.
  • Eşyanın geçici depolama yerine giriş ve çıkışına ilişkin kayıtlar asgari olarak i) eşyanın girişindeki beyan veya belge numarası ve tarihi, ii) giriş tarihi, iii) girişteki eşya miktarı, iv) eşyanın çıkışındaki beyan veya belge numarası ve tarihi, v) çıkış tarihi, vi) çıkıştaki eşya miktarı, vii) eşyanın geçici çıkarılması halinde buna ilişkin bilgileri, viii) eşyanın elleçlemeye tabi tutulması halinde buna ilişkin bilgileri içermeli ve eşyanın girişine ve çıkışına eş zamanlı olarak tutulmalıdır.
  • Yatırım izni almak isteyen anonim ve limited şirketlerde aranan ödenmiş sermaye tutarları güncellenmiştir. Bu kapsamda, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar uyarınca 1. ve 2. Bölge kapsamındaki iller 10.000.000 TL, 3. ve 4. Bölge kapsamındaki iller 5.000.000 TL, 5. ve 6. Bölge kapsamındaki iller ise 3.000.000 TL ödenmiş sermayeye sahip olmalıdır.
  • İtirazların karara bağlanmasından önce eşyanın çekilebilmesi için, düşük kıymet beyanı şüphesiyle kıymet araştırması yapılan hallerde yükümlünün beyanına göre yapılan vergi tahakkukları ile gümrük idaresince tahakkuk ettirilen bütün vergiler arasındaki farkın teminata bağlanması gerekmektedir.

Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Ticaret Bakanlığı, 11 Ocak 2023 tarihinde Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'i yayımladı.

Yönetmelik'e buradan ulaşabilirsiniz.

Değişiklik kapsamında, Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik uyarınca yenileme merkezleri veya yetkili satıcılarca gerçekleştirilen yenilenmiş ürün niteliğindeki cep telefonu satışları hariç olmak üzere fiyatı 10.000 TL üzerinde olan cep telefonu satışlarında taksitlendirme süresi üç ayı geçemeyecektir.

Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da Değişiklik

1 Şubat 2023 tarihinde 7435 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 640 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("Kanun") ile 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da ("Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun") önemli değişiklikler yapıldı.

Kanun'a buradan; değişiklikleri detaylıca ele aldığımız bültenimize buradan ulaşabilirsiniz.

  • Haksız ticari uygulamalar

Değişiklikler kapsamında, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerde taraflardan birinin diğer tarafın ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan faaliyetler haksız ticari uygulama olarak tanımlanmış ve tedarik zincirinde haksız ticari uygulamalarda bulunulamayacağı düzenlenmiştir. Ayrıca, sınırlı sayıda olmamakla birlikte haksız ticari uygulama örnekleri ve bunlara bağlı idari yaptırımlar Kanun'da sayılmıştır. 

Haksız ticari uygulamalara ilişkin düzenlemeler 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Ödeme süreleri

Değişiklikler uyarınca, üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerine ilişkin ödeme süreleri, alacaklının borçludan daha küçük ölçekli olması durumunda 30 günü; diğer durumlarda 45 günü geçemeyecektir. Üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulmayan tarım ve gıda ürünlerine ilişkin ödeme süreleri ise alacaklının borçludan daha küçük ölçekli olması durumunda 60 günü geçemeyecektir.

Ödeme sürelerine ilişkin düzenlemeler 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Ortak kullanım alanları

Alışveriş merkezlerinde ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğal gaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım, onarım, güvenlik ve temizlik giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan giderler ile alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler ortak gider olarak tanımlanmış ve perakende işletmelerden yalnızca bu giderler için katılım payı tahsil edilebileceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda perakende işletmecilerden reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi ortak gider niteliğini haiz olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler için herhangi bir bedel tahsil edilmesi yasaklanmıştır.

Ortak kullanım alanlarından elde edilen kiralama, reklam, ve sanatsal faaliyet gibi etkinliklerden elde edilen ortak gelirler ortak giderlerin karşılanmasında kullanılması ve alışveriş merkezi maliki veya yönetiminin her yıl bir önceki yıla ilişkin ortak gelir ve gider raporu hazırlayarak ilgili perakende işletmelere sunması gerekmektedir.

Ortak kullanım alanlarına ilişkin düzenlemeler 1 Şubat 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Sonuç

Ticaret Bakanlığı'nın düzenlemeleri başta olmak üzere ticaret sektöründe önemli mevzuat değişiklikleri yapılmaya devam etmektedir. Bu alanda faaliyet gösteren tüm ilgili şirketler, mevzuat değişikliklerini yakından takip etmeli ve mevzuatta yer alan yükümlülüklerini yerine getirmelidir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.