ÖZET

7338 sayili Vergi Usul Kanunu ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun'un 59. maddesiyle yapilan düzenleme ile nakdi sermaye artislarinin, yurt disindan getirilen nakitle karsilanan kismi için yüzde 50 olan indirim oraninin yüzde 75 olarak uygulanmasina yönelik degisiklik yapilmis ve yurt disindan sirkete ne sekilde sermaye getirilebileceginin sermaye avansinin uygulamasi bakimindan önemini tekrar gündeme getirmistir.

Mevzuatimizda açik bir düzenleme olarak yer almayan ancak uygulamada sirketler tarafindan sikça basvurulan sermaye avansina faiz isletilip isletilemeyecegi ve avans tutarinin sermayeye eklenebilecegi makul sürenin ne oldugu tartismalarin fitilini ateslemektedir. Makalemizde, sermaye sirketlerinin ortak olduklari sirketlere aktardiklari sermaye artirim avansinin niteligi, faiz konusu, tutarin sermayeye eklenmesindeki makul süre ele alinacaktir.

Anahtar Kelimeler: Sermaye Avansi, Makul Süre, Faiz.

GIRIS

Sermaye, muhasebe alaninda, ödenmis ve ödenmemis sermaye hesaplarinda özkaynaklar (özsermaye)1 içerisinde takip edilirken, 6102 sayili Türk Ticaret Kanunu ("TTK")'nda sermaye öncelikle, esnaf-tacir ayrimi ortaya konulurken bir ölçüt2 olarak yer bulmus; sonrasinda ise ticaret sirketleriyle ilgili genel hükümlerin bulundugu bölümünde sermaye koyma borcu basta olmak üzere çesitli düzenlemelere konu edilmistir. TTK'nin 128. maddesinde ise her ortagin usulüne göre düzenlenmis ve imza edilmis sirket sözlesmesiyle koymayi taahhüt ettigi sermayeden dolayi sirkete karsi borçlu oldugu hükme baglanmistir.

TTK ve vergi mevzuatinda sermayenin farkli görünümleri ve düzenlemeleri mevcutken "sermaye avansi" kavraminin herhangi bir tanimi bulunmamaktadir. Ancak düzenleme olmamasina ragmen uygulamada pay sahiplerinin sirkete fon saglamasi sikça basvurulan bir yöntem olarak karsimiza çikmaktadir.

Pay sahipleri tarafindan sirkete kaynak saglamanin farkli yollari mevcuttur. Pay sahibi sirkete sermaye taahhüdünde bulunmak suretiyle, sirket sermayesine deger aktarir ancak sermayenin korunmasi ilkesi geregi iade edilmeyecek bu degerin karsiligini pay olarak iktisap eder. Pay sahipleri istekleri dogrultusunda sirkete borç vererek de kaynak saglayabilirler. "Sermaye avansi" ise, bu iki yoldan farkli olarak alternatif bir seçenek olarak, söyle tanimlanabilir: "Pay sahibi ile sirket arasindaki bir ödünç akdinden kaynaklanan, nakden ya da ileride yapilacak bir sermaye artirimi esnasinda yaratilacak yeni paylarin pay sahibine verilmesi suretiyle ifa edilebilmesi için sirkete seçim yetkisi taninan, muhasebesel açidan sermayeye dâhil edilebilecek bir kaynak olarak özel bir hesapta izlenen pay sahibine ait alacaga verilen isim"3

Download >> Sermaye Avansi Olarak Gönderilen Tutarlarin Sermayeye Eklenmesi (PDF)

Footnotes

1 Vergi Usul Kanunu'nun ("VUK") "Bilanço" baslikli 192. maddesinin 4. fikrasinda özkaynaklar (özsermaye), Türk Ticaret Kanunun'daki ("TTK") sermayeye iliskin hükümler dogrultusunda "Aktif toplami ile borçlar arasindaki fark, mütesebbisin isletmeye mevzu varligini (öz sermayeyi) teskil eder." seklinde tanimlanmistir.

2 Ölçüt olarak degerlendirilmesine iliskin olarak bkz: MÜLAZIMOGLU, Mehmet, Anonim Sirketler Hukukunda Sermayenin Korunmasi Ilkesi, On Iki Levha Yayincilik, Temmuz 2020.

3 AYOGLU, Tolga: "Sermaye Avansi Kavrami Üzerine Düsünceler", Prof. Dr. Hamdi Yasaman'a Armagan, On iki Levha, Istanbul, 2017, s. 29-58.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.