COVID-19 salgınının bütün dünyayı etkisi altına almasıyla beraber birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de salgınla mücadele kapsamında birtakım önlemler alınmış ve mevzuat değişiklikleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan mevzuat değişikliklerinin bir parçası olarak, 17.04.2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete'de Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("7244 sayılı Kanun") yayımlanmış ve başta 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ("TTK") olmak üzere birçok kanunda değişiklik yapılmıştır.

7244 sayılı Kanun ile TTK'ya eklenen geçici 13. madde ile sermaye şirketlerinde kar dağıtımlarına ilişkin birtakım sınırlamalar getirilmiş ve söz konusu madde kapsamında giren sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ve maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Ticaret Bakanlığınca belirleneceği ifade edilmiştir. Bu kapsamda, 17.05.2020 tarih ve 31130 sayılı Resmi Gazete'de 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Geçici 13. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ("Tebliğ") yayımlanmış ve söz konusu hususlar açıklığa kavuşturulmuştur. İşbu yazımızda, 7244 sayılı Kanun ile TTK'ya eklenen geçici 13. madde ile yapılan düzenlemeler ve Tebliğ ile öngörülen istisnalar ve maddenin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar hakkında sizleri kısaca bilgilendirmeye çalışacağız.

TTK'ya Eklenen Geçici 13. Maddede Öngörülen Düzenlemeler

TTK'nın geçici 13. maddesinde 30.09.2020 tarihine kadar sermaye şirketlerinde 2019 yılı net dönem karının yalnızca %25'ine kadar olan kısmın dağıtılmasına karar verilebileceği düzenlenmiş ve geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçelerin kar dağıtımına konu edilemeyeceği ve genel kurulca yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyeceği belirtilmiştir. Sermaye şirketlerinde genel kurul tarafından 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtımı kararının alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamış veya kısmi ödeme yapılmış olması durumunda ise 2019 yılı net dönem karının %25'ini aşan kısma ilişkin ödemelerin 30.09.2020 tarihine kadar erteleneceği düzenlenmiştir. Söz konusu süre Cumhurbaşkanı tarafından üç ay uzatılabilecek veya kısaltılabilecektir.

Söz konusu madde uyarınca yukarıda belirttiğimiz düzenlemeler, devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında uygulanmayacaktır.

Tebliğ'de Öngörülen Kar Payı Dağıtım Esasları ve Kar Payı Dağıtımına İlişkin İstisnalar

  • Kar Payı ve Kar Payı Avansı Dağıtım Esasları

Tebliğ ile TTK'da yer alan geçici düzenlemeye ek olarak kar payı dağıtımına ilişkin olarak öngörülen esasları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür:

  • Tebliğ'de yukarıda belirttiğimiz kar payı dağıtımına yönelik sınırlamaların, TTK'nın 462. maddesi uyarınca gerçekleştirilecek iç kaynaklardan sermaye artırımlarında uygulanmayacağı düzenlenmiştir.
  • Yukarıda belirtildiği üzere, kural olarak sermaye şirketlerinde 30.09.2020 tarihine kadar genel kurul tarafından 2019 yılı net dönem karının yalnızca %25'ine kadar olan kısmı dağıtılabilmekte ve geçici 13. maddenin yürürlüğe girdiği tarih olan 17.04.2020 tarihinden önce 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtımı kararının alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamış veya kısmi ödeme yapılmış olması durumunda 2019 yılı net dönem karının %25'ini aşan kısma ilişkin ödemelerin 30.09.2020 tarihine kadar ertelenmesi gerekmektedir. Yine aynı şekilde, hesap döneminde zarar edilmiş olmasına karşın serbest yedek akçelerden dağıtım kararı alınmış olması durumunda da henüz ödenmeyen kısma ilişkin tüm ödemeler de 30.09.2020 tarihine kadar ertelenecektir. Tebliğ uyarınca ertelenen ödemelere ilişkin olarak faiz tahakkuk ettirilemeyecektir.
  • Kar payı dağıtımına ilişkin sınırlamalara paralel olarak, Tebliğ uyarınca genel kurul tarafından yönetim organına kar payı avansı dağıtım yetkisinin verilmiş olması durumunda avans ödemeleri de 30.09.2020 tarihine kadar ertelenecektir.
  • Kar Payı Dağıtımına İlişkin İstisnalar ve Bakanlıktan Uygun Görüş Alınması Zorunluluğu

Tebliğ'in 5. maddesi uyarınca bazı şirketler; aşağıda belirtilen belgelerle Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğüne başvuru yaparak Bakanlığın uygun görüşünü almak koşuluyla kar dağıtımına ilişkin sınırlamalardan muaf tutulmuşlardır. Bu kapsamda,

  • (i) COVID-19 kaynaklı zorlayıcı sebepler gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan COVID-19 salgınından ötürü ortaya çıkan zorlayıcı sebepler sonrası nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile (ii) 28.03.2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20. maddesi ile ilgili kararlar uyarınca hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç olmak üzere, 120.000 TL ve altında kar payı dağıtımına karar veren şirketler; kar payı dağıtımlarının görüşüleceği genel kurulun yapılmasına ilişkin yönetim organı kararının noter onaylı örneği, hesap dönemine ilişkin finansal durum tablosu ile kar veya zarar tablosu ve belirtilen desteklerden yararlanılmadığına ilişkin ilgili kurumlardan alınacak tevsik edici belgelerle başvurmak suretiyle,
  • Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının yarısından fazlasının, TTK hükümleri çerçevesinde başka sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması koşuluyla kar payı dağıtımı kararı alan şirketler; kar payı dağıtımlarının görüşüleceği genel kurulun yapılmasına ilişkin yönetim organı kararının noter onaylı örneği, hesap dönemine ilişkin finansal durum tablosu ile kar veya zarar tablosu ve söz konusu sermaye taahhüt yükümlülüğünü tevsik edici belgelerle başvurmak suretiyle,
  • Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30.09.2020 tarihine kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması koşuluyla kar payı dağıtımı kararı alan şirketler; kar payı dağıtımlarının görüşüleceği genel kurulun yapılmasına ilişkin yönetim organı kararının noter onaylı örneği, hesap dönemine ilişkin finansal durum tablosu ile kar veya zarar tablosu ve bu sayılan ifa yükümlülüklerini tevsik edici belgelerle başvurmak suretiyle

Bakanlığın uygun görüşünü almak koşuluyla kar payı dağıtımına ilişkin sınırlamalara tabi olmaksızın kar payı dağıtımı yapabileceklerdir.

  • Kar Payının Hesaplanmasında Esas Alınacak Finansal Tablolar

Tebliğ uyarınca kar payının hesaplanmasında, finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenen standartlara göre hazırlamak zorunda olanlar tarafından, genel olarak Türkiye Muhasebe Standartlarına ve kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine uygunl uğun düzenlendiği TTK'nın 88. maddesine göre hazırlanan finansal tablolar; bu zorunluluğa tabi olmayanlar tarafından ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununa ("VUK") göre hazırlanan finansal tablolar esas alınacak olup, dağıtılması öngörülen kar payı tutarı, VUK'a göre tutulan kayıtlarda bulunan kar dağıtımına konu kaynakların toplam tutarını aşamayacaktır.

Sonuç

COVID-19 salgını ile mücadele kapsamında alınan önlemlerin bir parçası olarak sermaye şirketlerinin kar payı dağıtımlarına ilişkin olarak birtakım sınırlamalar getirilerek istisnalar kapsamına girmeyen sermaye şirketlerinin, 30.09.2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem karlarının yalnızca %25'ine kadar olan kısmının dağıtılmasına karar verebilecekleri ve geçmiş yıl karları ile serbest yedek akçelerini kar dağıtımına konu edemeyecekleri düzenlenmiştir. Bununla birlikte, Tebliğ ile istisnai olarak söz konusu kar payı dağıtımı sınırlamalarının uygulanmayacağı şirketler de belirlenmiştir.

Bu kapsamda, 30.09.2020 tarihi öncesinde yukarıda belirtilen sınırı aşacak şekilde kar payı dağıtımı yapmak isteyen sermaye şirketlerinin, herhangi bir olumsuzlukla karşılaşmamak adına öncelikle Tebliğ'de belirtilen istisnaların kapsamına girip girmediklerini teyit etmesi ve istisna kapsamına girmeleri halinde kar payı dağıtımlarının görüşüleceği genel kurullarını yapmadan önce yukarıda belirttiğimiz belgeler ile Ticaret Bakanlığı'na başvurmak suretiyle Bakanlığın uygun görüşünü almaları gerekmektedir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.