Voor webwinkels nadert 13 juni met rasse schreden. Op die datum wordt de Nederlandse implementatiewet van de Europese richtlijn consumentenrechten (Richtlijn) van kracht. Daarmee komen de bestaande regels voor overeenkomsten op afstand in het BW en voor financiële diensten in de Wft te vervallen.

De belangrijkste wijzigingen voor overeenkomsten gesloten op afstand (via internet) zijn:

  • De precontractuele informatieplichten zijn substantieel uitgebreid, bijvoorbeeld ten aanzien van het recht op ontbinding (het herroepingsrecht) voor de consument en de kosten voor levering en terugzending van zaken;
  • Als een recht op ontbinding van de overeenkomst bestaat, moet aan de consument het modelformulier voor herroeping (zoals opgenomen in de Richtlijn) worden verstrekt;
  • De termijn waarbinnen online overeenkomsten mogen worden ontbonden wordt 14 dagen (was 7 dagen). Als de consument niet – op de juiste wijze – over het herroepingsrecht is geïnformeerd, wordt deze termijn verlengd tot 1 jaar (was 3 maanden);
  • Het online bestelproces moet zo worden ingericht dat een consument een aanbod pas kan aanvaarden nadat hem is duidelijk gemaakt dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Aan deze verplichting is voldaan als bijvoorbeeld de volgende button wordt geplaatst:
  • Er is uitdrukkelijke instemming nodig om consumenten te laten betalen voor aanvullende diensten. Een voor-aangevinkt hokje wordt echter niet beschouwd als uitdrukkelijke instemming;
  • Als de handelaar de consument een vergoeding in rekening brengt voor het gebruik van een bepaald betaalmiddel (Ideal, creditcard), mag deze niet hoger zijn dan de kosten van het gebruik daarvan voor de handelaar;
  • Als een handelaar telefonisch contact heeft met de consument over de te sluiten overeenkomst, mag hij daarvoor slechts een vergoeding vragen die niet meer bedraagt dan het basistarief;
  • Er wordt een uniforme regeling ingevoerd voor de leveringstermijn (in beginsel maximaal 30 dagen), het moment van risico-overgang naar de consument (vanaf het moment van ontvangst) en de remedies bij ontijdige levering;
  • Er is een specifiek regime voor de online verkoop en levering (via downloading en streaming) van digitale inhoud (zoals games en software) en voor de online verkoop en levering van gas, water en elektriciteit;
  • Overeenkomsten tussen handelaren en consumenten die worden gesloten op online veilingen (zoals marktplaats, eBay en vakantieveilingen.nl) vallen nu ook onder het regime voor overeenkomsten op afstand.

De nieuwe regels zijn van dwingend recht. Als toch van de regels wordt afgeweken kan de overeenkomst onder meer geheel of gedeeltelijk worden vernietigd door de consument.

De Autoriteit Consument en Markt is belast met bestuursrechtelijk toezicht en kan bij overtreding van de nieuwe regels een boete van maximaal EUR 450.000 opleggen.

Achtergrond en samenhang met andere (Europese) regelgeving

De Richtlijn vervangt de bestaande Europese richtlijnen koop op afstand en colportage. Het doel van de Europese wetgever was met name de bestaande regels te actualiseren en te vereenvoudigen. De eerdere richtlijnen betroffen minimumharmonisatie waardoor per lidstaat grote verschillen in regelgeving waren ontstaan, wat vooral in de online omgeving als een onnodige beperking werd ervaren. De Richtlijn gaat uit van (nagenoeg) maximale harmonisatie.

In deze Legal alert is alleen ingegaan op de belangrijkste wijzigingen voor overeenkomsten die via internet worden gesloten. De Richtlijn is echter van toepassing op alle overeenkomsten tussen consumenten en handelaren, ongeacht of die op afstand (via internet of telefoon), in een verkoopruimte (in een winkel) of buiten de verkoopruimte (via verkoop aan de deur, colportage) tot stand zijn gekomen.

De vereisten van de Richtlijn komen bovenop de consumentenvoorschriften die voortvloeien uit andere Europese richtlijnen en die relevant zijn voor overeenkomsten op afstand, zoals de richtlijn elektronische handel (2000/31/EG), de richtlijn oneerlijke handelspraktijken (2005/29/EG), de richtlijn consumentenkoop (1999/44/EG) en de richtlijn prijsaanduiding (1998/6/EG). Uitgesloten van het toepassingsbereik van de Richtlijn zijn overeenkomsten met betrekking tot een aantal specifieke sectoren die al in andere Europese richtlijnen zijn geregeld, bijvoorbeeld de reisovereenkomst en de timeshareovereenkomst en verder overeenkomsten voor sociale dienstverlening, gezondheidszorg, gok- en speldiensten en onroerende zaken.

Implementatie van de Richtlijn in de Nederlandse wet

De regels uit de Richtlijn zijn grotendeels opgenomen in een nieuwe afdeling 2B in titel 5 van Boek 6 BW "bepalingen voor overeenkomsten tussen handelaren en consumenten". Daarnaast zijn enkele nieuwe regels opgenomen in titel 1 van Boek 7 BW. De oude regeling in afdeling 9A in titel 1 van Boek 7 BW "overeenkomsten op afstand" vervalt en de Colportagewet wordt ingetrokken. Ook vervalt afdeling 4.2.5 in de Wft met betrekking tot overeenkomsten op afstand voor financiële diensten.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.