Rekabet Kurumu 11 Ocak 2021 tarihinde internet sitesinde yaptığı açıklamada WhatsApp kullanıcılarına getirilen veri paylaşma zorunluluğuna ilişkin olarak Facebook Inc., Facebook Ireland Ltd., WhatsApp Inc. ve WhatsApp LLC hakkında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ("Kanun") 6. maddesinin (hakim durumun kötüye kullanılmasına ilişkin madde) ihlal edip edilmediğinin tespiti amacıyla re'sen soruşturma başlatıldığını, ayrıca söz konusu uygulamaların soruşturma sonucunda alınacak nihai karara kadar ciddi ve telafi olunamayacak zararlar doğurma ihtimalini haiz olduğundan Kanun'un 9. maddesi çerçevesinde geçici tedbir alınmasına karar verilerek veri paylaşımını içeren yeni koşulları durdurduğunu açıkladı.
Rekabet Kurulu'nun en üst düzey yetkilerini kullanarak ön araştırma gerçekleştirmeksizin re'sen soruşturma açmasına ve esasında sıklıkla başvurmadığı geçici tedbir kararı almasına neden olan olay son zamanlarda herkesin dikkatini çeken ve sıkça tartışılan WhatsaApp'ın yeni veri paylaşımı uygulaması. Söz konusu uygulama kapsamında WhatsApp kullanıcılarına yaptığı bilgilendirmede kullanıcıların WhatsApp'ı kullanmaya devam edebilmeleri için WhatsApp verilerinin Facebook şirketleri ile paylaşılmasına onay vermeleri gerektiğini, aksi halde 8 Şubat 2021'den itibaren WhatsApp'ı kullanamayacaklarını ilan etti. Her ne kadar WhatsApp tüm dünyada veri paylaşımı uygulamasını ertelediğini açıklasa da bu durum Rekabet Kurulu soruşturmasını etkilemedi.
WhatsApp tarafından yapılan veri paylaşımına ilişkin duyuru sonrasında birçok kişi veri paylaşımına onay vermeyi tercih etmeyerek alternatif mesajlaşma platformlarına yöneldi. Bu süreçte belki de çoğumuzun ilk kez duyduğu Signal, Threema, Telegram, Wire gibi anlık mesajlaşma hizmeti sunan uygulamalar ile WhatsApp uygulaması karşılaştırıldı ve hatta bazı WhatsApp grupları toplu olarak alternatif mesajlaşma uygulamalarından birini tercih ederek o uygulamaya geçti. Birçok ünlü isim ve politikacı da farklı uygulamalarda hesap açtığını açıkladı.
Pazara giriş engeli yaratan şebeke etkisi (network effect), ilgili pazarda yerleşik oyuncu olan teşebbüsün pazar gücünün azalmasını güçleştirmektedir. Başka bir anlatımla bir kişinin tüm arkadaşları WhatsApp uygulamasını kullanıyor diye başka bir uygulamaya geçmeyi tercih etmemesi WhatsApp'ın anlık mesajlaşma pazarındaki gücünü arttırmaktaydı. Ancak WhatsApp'in duyurduğu yeni veri paylaşımı uygulaması söz konusu şebeke etkisinin azalmasına ve kullanıcıların kitlesel olarak başka platformları/uygulamaları tercih etmelerine neden oldu. Esasında 2021 yılının başına kadar bir çoğumuz için tek mesajlaşma alternatifi olan WhatsApp'ın yıkılmaz sanılan lider pozisyonu ve ilgili pazarın şebeke etkisi kendi uygulaması ile sarsıldı ve alternatif rakipler bir anda gündeme geldi.
Rekabet Kurulu'nun rekabetin engellenmesini önlemek için başlattığı soruşturma ve aldığı tedbir kararı sonrasında ise kullanıcılar diğer platformlara/uygulamalara geçmekten vazgeçtiği görüldü ve çoğu kullanıcı en azından Rekabet Kurulu'nun kararı açıklanıncaya kadar WhatsApp kullanmaya devam etmeye karar verdi. Rekabet Kurulu tarafından yapılacak araştırma ve değerlendirmeden sonra nasıl bir karar çıkar, Alman rekabet otoritesinin kararı takip mi edilir bilmiyoruz ama siz Rekabet Kurulu'nun WhatsApp soruşturması kararının anlık mesajlaşma pazarına ilk etkisi nasıl değerlendirirsiniz?
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
