Turkey: ICSID Hakem Kararlarının İptali

ICSID nezdinde verilen hakem kararlarinin iptali diger hakem kararlarindan farkli bir prosedüre sahiptir. Diger hakem kararlarinin iptalinin devlet mahkemelerinden istenilmesinden farkli olarak, ICSID nezdinde verilen bir hakem kararlari ancak Merkez'in usul kurallari uyarinca hakem paneli listesinde ekli hakemlerden olusturulacak bir ad hoc komite tarafindan, Konvansiyon hükümleri kapsaminda iptal incelemesine tabi tutulabilecektir.

ICSID tahkiminde iptale iliskin yollar yine Konvansiyon hükümleri ile sinirlanmistir. Konvansiyon'un 53. maddesinde "Karar, taraflari baglayici olacak, daha üst bir makama götürülemeyecek veya bu sözlesmede öngörülenler disinda bir çözüme konu olmayacaktir" denilerek, verilen kararlara iliskin olarak, Konvansiyon'da sayilan yollar disinda baskaca herhangi bir yola basvurulamayacagi açikça belirtilmistir. Bu hükümden de anlasilacagi üzere, ICSID hakem kararlarina karsi, devlet mahkemelerinde iptal davasi açilmasi mümkün degildir; bu kararlarin iptali yine Konvansiyon hükümleri kapsaminda istenilebilecektir. Konvansiyon'da, tahkim ve tahkim sonucunda verilen karara iliskin basvuru yollarinin, tek bir kurumsal yapi içerisinde gerçeklestirilmesi yolu ile yapilacak yargilamanin bütünselliginin saglanmasi amaçlanmistir.¹

Konvansiyon'un 52. maddesine göre, taraflardan biri yine ayni maddede sayili hallerden birini veya birkaçini öne sürerek, Genel Sekreterlige yazili olarak yapacagi basvuru ile, hakem heyetince verilen kararin geçersiz kilinmasini isteyebilir. Iptal müessesesi, taraflarin uyusmazligin esasina iliskin yeni iddialarda bulunabilecekleri ya da yeni deliller sunabilecekleri bir basvuru yolu degildir; ad hoc komite tarafindan yapilacak iptal incelemesi, yalnizca Konvansiyon'da tahdidi olarak sayilan gerekçeler kapsaminda ve bu gerekçelerle sinirli olarak yapilabilecektir². Iptal basvurusunun degerlendirilmesinde, uyusmazligin esasina iliskin bir inceleme yapilmasi mümkün degildir.³

Hakem kararinin iptalinin Konvansiyon hükümleriyle sinirlanmasinin ve dolayisiyla yerel mahkemelerin bu konuya iliskin yetkisinin bertaraf edilmesinin amaci, kararin gecikmeden uygulanmasini temin etmek, kararin ertelenmesi veya geciktirilmesi sonucunu dogurabilecek yollardan kaçinmak ve yerel mahkemelerin, dolayisiyla da siyasi otoritelerin kararlara müdahalesinin önüne geçmektir.

1.      Iptal Talebinin Incelenmesinde Usul

Konvansiyon'un 52. maddesinde, ICSID hakem kararlarinin iptaline iliskin yapilacak basvuru ve kapsami hakkinda genel çerçeve çizilmis, ICSID Tahkim Kurallari'nin 50 ve 55. maddeleri arasinda da yapilacak basvurunun sekli ve bu basvuru dogrultusunda yapilacak incelemenin usulü detaylandirilarak açiklanmistir. Taraflardan her birinin, Genel Sekreterlige yapacagi basvuru ile iptal sürecini baslatabilmesi mümkündür; iptal basvurusunun uyusmazligin her iki tarafinca karsilikli olarak yapilmasina da bir engel yoktur. Ancak, iptal incelemesinin herhangi bir talep olmadan ad hoc komite tarafinda kendiliginden (ex officio) baslatilabilmesi mümkün degildir, komite kurularak inceleme yapilabilmesi için taraflardan gelecek basvuru sarttir.

Kararin iptaline iliskin yapilacak basvuru için Konvansiyon kapsaminda kesin süreler belirlenmistir. Buna göre, hakemlerin rüsvet almasi ya da baskaca sair yarar saglamalari disinda kalan tüm sebepler için, karari izleyen 120 gün içinde, taraflardan birinin, Genel Sekreterlige yazili olarak basvurmasi gereklidir. Ancak, hakemlerden birinin rüsvet aldigina veya sair yarar sagladigina iliskin bir iptal basvurusu yapilacaksa, basvuru bu hususun ögrenilmesinden itibaren 120 gün içinde ve her halükarda karari izleyen üç yil içinde yapilmalidir. Zamaninda yapilmayan basvurularin Genel Sekreter tarafindan reddi gerekecektir.⁴

Iptal basvurusu için taraflara verilmis olan süreler kesin olmakla birlikte bu süreleri kesen durumlar da mevcuttur. Konvansiyon'un 49. maddesi kapsaminda, bir hakem kararinin tashihi veya ek karar verilmesi için taraflarca basvuru yapilmasi durumunda, iptale iliskin basvuru süresi duracaktir; yapilacak inceleme sonucunda, basvuruya iliskin bir karar verildikten ve bu karar açiklandiktan sonra 120 günlük süre kaldigi yerden devam edecektir.

Iptal müessesesi, yalnizca uyusmazligin taraflarina taninmis ve onlar tarafindan kullanilabilecek bir basvuru yoludur. Üçüncü kisilerin, karardan etkilenmis olsalar dahi, hakem kararina karsi iptal basvurusunda bulunabilmeleri mümkün degildir. Uyusmazligin taraflarinca yapilmayan basvurular, Genel Sekreter tarafindan reddedilecektir.

Iptal incelemesine basvuran taraflar, 52. maddede sayilan gerekçelerden hangisine dayanarak kararin iptalini istediklerini taleplerinde açikça belirtmek zorundadirlar. Yine iptal incelemesi, taraflarin öne sürmüs olduklari iptal sebepleri ile sinirli olarak yapilacaktir, talepte olmayan sebepler kullanilarak komite tarafindan kararin iptal edilmesi mümkün degildir. Bu kapsamda, taraflarin da basvurularinda iptal incelemesine dayanak olusturacak sebepleri belirtmeleri zorunludur. Yapilacak basvuruda, iptal edilmesi istenilen kararin ne oldugunun, basvuru tarihinin, 52. maddeye göre hangi iptal sebebine dayanildiginin ve bunun sebebe iliskin gerekçelerinin açikça belirtilmesi gerekir. ⁵ Gerekli masraflarin da yatirilmasini takiben basvuru yapilmis sayilacaktir.

ICSID hakem kararinin iptaline iliskin basvuru, yine Konvansiyon hükümlerine göre olusturulacak, üç kisilik bir ad hoc komite tarafindan karara baglanacaktir. Iptal incelemesi, ad hoc komite tarafindan Konvansyon hükümleri dogrultusunda yapilacak, yerel mahkemelerin ICSID yargilamasi sonucunda verilen hakem kararlarinin iptali konusunda bir yetkisi olmayacaktir. Uyusmazligin çözülmesi için kurulan heyeti olusturan hakemlerin taraflarca seçilebilmesinden farkli olarak, iptal incelemesi için olusturulacak heyet Genel Sekreter'in talebi üzerine Idari Konsey Baskani tarafindan kurulur; taraflarin bu heyet üzerinde tasarruf yetkisi yoktur. Yine uyusmazligi çözen heyetten farkli olarak, ad hoc komitedeki hakemler yalnizca Panel listesinden seçilebilir. Iptal incelemesini yapacak komiteyi olusturacak üyelerin sayisi hakkinda da taraflara seçme hakki taninmamistir, komiteler her zaman üç üyeden olusmaktadir.

Ad hoc heyette görevlendirilecek kisiler, önceki karari veren heyetin üyesi, bu heyet üyelerinden hiç birisi ile ayni ülke vatandasi, ayrica anlasmazliga taraf olan ülke vatandasi veya vatandasi anlasmazliga taraf olan ülkenin vatandasi, anlasmazliga taraf akit ülkelerden biri tarafindan hakem paneline atanmis veya ayni anlasmazliga arabulucu olarak görev yapmis kisiler olamazlar; bu hususun aksinin taraflarca kararlastirilmasi mümkün degildir.

Tahkim yargilamasinda oldugu gibi, iptal incelemesi sürecinde de taraflara ve heyete yardimci olmasi için bir sekreter atanir. Uyusmazligi çözen heyetteki hakemlerin ad hoc komitede yer almasinin yasak olmasindan farkli olarak, mümkün oldugu sürece, iptal incelemesi süreci için atanan sekreterin, tahkim yargilamasindaki sekreter ile ayni kisi olmasi saglanir. Böylece sekreterin uyusmazligin ve yargilamanin geçmisini bilmesi, taraflari tanimasi, bunun sonucunda da heyete ve taraflara daha çok yardimci olabilmesi amaçlanmaktadir. Ancak, taraflarin her zaman yargilama sürecindekinden ya da önerilenden baska bir sekreter atanmasini isteme haklari vardir.

Komitenin olusturulmasindan sonraki süreç, uyusmazligin çözümünde uygulanan sürece benzerlik gösterir. Bu süreçte, ad hoc komite, iki tarafa da esit haklar tanimali, taraflarin kendilerini ifade edebilmelerine izin vermelidir. Uyusmazligin çözümü sirasinda taraflarca üzerinde anlasilan, yargilama dili, tebligat yöntemleri gibi usule iliskin hükümlere, iptal incelemesinde de komite tarafindan uyulmasi gerektigi kabul edilmektedir.

Iptal incelemesini yapmak üzere olusturulan ad hoc heyetin yetkisi, kararin iptali ile sinirlidir. Heyet hiçbir durumda hakem kararini degistiremez ya da iptal incelemesi üzerine dosyanin yeni bir hakem heyetine gitmesi durumunda, bu yeni heyetin nasil karar vermesi gerektigi veya dogru kararin ne oldugu konusunda beyanda bulunamaz; heyet yalnizca iptale iliskin gerekçeleri belirterek karari geçersiz kilabilir. ⁶

2.     Kararin Kismen Iptali

Taraflarin, Konvansiyon'un 52. maddesi kapsaminda, kararin belirli bir kismi için iptal isteminde bulunup bulunamayacagi tartismali bir konudur. Taraflara, kararin kismen iptali için basvuru yapma hakki taninmasi, sözlesmenin taslak asamasinda tartisilmis ancak kabul edilmemistir.

Ancak doktrinde kararin kismen iptalini talep eden tarafin, kararin yalnizca belli bir kisminin iptalini istedigi bir durumda kararin tamami için iptal basvurusunda bulunma zorunlulugunun mantikli olmadigi belirtilmis, iptali istenen kismin kararin geri kalanindan ayrilmasinin mümkün olmasi halinde ve kendi basina nihai bir karar sayilabilmesi durumunda kismen iptal talebinin mümkün olabilecegi savunulmustur. Uygulamada, kismen iptal basvurusunun kabul edildigi kararlar mevcuttur.⁷ Nitekim, Merkez'in resmi internet sitesi incelendiginde ise, taraflarin kismi iptal talebinde bulunabileceklerinin açikça belirtildigi görülmektedir.

Taraflarin iptal talebini degerlendiren komitenin, 52. maddenin 3. fikrasi uyarinca, kararin tamamini ya da yalnizca belirli bir kismini iptal edebilmesi mümkündür.⁸ Taraflar, iptal talebini kararin tamami için yapmis olsalar dahi, heyet, kararin yalnizca belirli bir kismini iptal edebilecektir. Ancak, iptal edilen kisim, kararin baska bölümleri ile baglantili ise, bu durumda bir kismin iptal edilmesi buna bagli diger kisimlarin da iptali anlamina gelebilecektir.  Kararin kismen iptal edilmesi halinde, iptal edilmeyen kisimlari taraflar için baglayici hale gelecektir.

3.      Ara Kararlar ve Yetkiye Iliskin Kararlarin Iptali

Konvansiyon'un 52. maddesi kapsaminda, yalnizca nihai hakem kararlar için iptal talebinde bulunulmasi mümkündür. Taraflarin, tüm diger hukukî basvuru yollarinda oldugu gibi iptal basvurusunda bulunabilmek için nihai kararin verilmesini beklemeleri gerekmektedir. Usule iliskin kararlar veya geçici tedbirlere iliskin verilen kararlar hakkinda, bu kararlar nihai karara dahil edilmedigi sürece iptal basvurusunda bulunulabilmesi mümkün degildir.

Ara kararlara karsi iptal talebinde bulunulamamasina örnek olarak, Holiday Inns vs Morocco davasi gösterilebilir. Bu davada, heyeti olusturan hakemlerden birinin istifa etmesi ve bas hakemin de ölmesi sebebiyle yargilama bir yila yakin süreyle askida kalmistir. Yeni olusturulan hakem heyeti davanin devamina iliskin bir ara karar vermis, verilen bu ara karara iliskin olarak davaci tarafça iptal isteminde bulunulmustur. Genel Sekreter yapilan bu basvuruyu, henüz ortada uyusmazliga iliskin nihai bir karar olmadigi gerekçesi ile reddetmis ve kayda geçirmemistir.

Ara kararlara iliskin olarak, iptal talebinde bulunulamayacak olmakla birlikte, hakemlerin yetkilerine iliskin verdikleri kararlarda istisnai bir durum vardir. Bilindigi üzere, kompetenz-kompetenz ilkesi kapsaminda, hakem heyeti, önüne gelen uyusmazlik konusunda yetkili olup olmadigina kendisi karar verecektir. Hakem heyetinin kendisinin yetkili olmadigina hükmetmesi durumunda, bu konuya iliskin karari nihai bir karar oldugundan, bu kararin tek basina iptali mümkün olabilecektir.⁹ Hakem heyetinin yetkisine iliskin yapilan itirazda, hakem heyetinin kendisini yetkili bulmasi halinde verilecek karar ise nihai bir karar olmadigindan ötürü kendi basina iptal talebinin konusunu olusturamayacaktir.¹⁰

Taraflardan birinin Konvansiyon'un 49. maddesi kapsaminda, karar tashihi veya ek karar verilmesine iliskin bir talebi olursa, yine madde kapsaminda açiklandigi üzere, hakem heyeti tarafindan verilecek bu karar nihai kararin bir parçasini olusturacagindan, iptal incelemesine konu yapilabilecektir. Benzer sekilde, iptal istemine iliskin olarak komitelerce verilen kararlar hakkinda da karar tashihi ve ek karar yoluna gidilebilmesi mümkündür.¹¹ Kararin yorumu ve düzeltilmesine iliskin kararlar ise, karar tashihi veya ek karar verilmesinin aksine, nihai kararin bir parçasi olmadigindan, bu kararlarin iptali için basvurulmasi da mümkün degildir.¹²

4.      Iptal Incelemesinde Kararin Icrasinin Durdurulmasi

Taraflarca bir iptal basvurusu yapilirsa, basvuruyu inceleyecek olan komite, sartlarin olustugu kanaatine varirsa bir talep olmadan kendiliginden eski kararin icrasini yeni karar çikana kadar erteleyebilir. Uyusmazligin taraflarindan biri de yaptigi basvuru sirasinda ya da iptal incelemesi süresince herhangi bir zamanda, hakem heyetinin verdigi kararin tamaminin ya da bir kisminin icrasinin durdurulmasini isteyebilir; iptal basvurulari incelendiginde basvuruyu yapan taraflarin siklikla kararin icrasinin durdurulmasini da talep ettigi görülmektedir.

Icranin durdurulmasi talebi, komitenin olusturulmasindan sonra komiteye yapilabilir. Komite olusturulana kadar icranin durdurulmasinda Genel Sekreter yetkilidir, Genel Sekreter taraflardan birinin talebi üzerine karar verilebilir.

Basvuruda bulunan, basvurusunda kararin icrasinin durdurulmasini isterse, kararin icrasi, komite kurulup bu komite tarafindan talep karara baglanana kadar ertelenir¹³. Genel Sekreter erteleme kararini taraflara bildirir; taraflara bildirim yapildigi andan itibaren kararin icrasinin durdurulmasi geçerli olur. Böyle bir ertelenme halinde, taraflardan biri icranin durmasi karari hakkinda hizlandirilmis bir ara karar verilmesini talep edebilir. Bu durumda komite, otuz gün içinde bu hususu görüsüp karara baglar. Komite otuz gün içinde bir karar vermez ise, erteleme karari kendiliginden ortadan kalkar ve karar icra edilebilir hale gelir.¹⁴

Komite tarafindan, icranin durdurulmasi karari verilmesi ya da icranin durdurulmasi kararinin devamina hükmedilmesi için çesitli kosullarin varligi aranir. Bu kosullar, karara konu olan ve ödenmesi gereken meblagin tahsil edilememesi riski, kararin iptal edilmemesi halinde karara uyulmama ihtimali, benzer kararlara uyulmadigina iliskin taraflarin geçmisi, taraflarin ekonomik durumlari ve karsilikli çikarlari seklinde siralanabilir. Buna ek olarak, kararin icrasinin durdurulmasi karari verilmisse, ad hoc komite durumun gerekliliklerini inceleyerek, yukarida sayilan veya benzeri durumlarin artik mevcut olmadigi kanaatine varirsa, her zaman kararini degistirebilir ya da iptal edebilir.¹⁵ Icranin durdurulmasi karari komite tarafindan kaldirilmazsa, iptale iliskin kararin verilmesi ile karar kendiliginden ortadan kalkar; ancak komite karari kismen iptal ederse, iptal edilmeyen kisim için icranin durdurulmasinin devamina karar verebilir.¹⁶

Icranin durdurulmasi karari, zarara iliskin ödenecek tazminata, karsilanacak masraflara ya da hakem heyetinin verdigi benzer tüm kararlara iliskin olabilir. Komite, kararin tamami için icranin durdurulmasi karari verebilecegi gibi, kararin belirli bir kismi için de icranin durdurulmasi karari verilebilmesi mümkündür¹⁷.

5.      Iptal Isteminin Karara Baglanmasi

Iptal basvurusunun incelenmesi sirasinda, öncelikle taraflarin yazili beyanlari alinir; bu beyanlar tamamlandiktan sonra ise, taraflara sözlü olarak talebe iliskin beyanlarini sunmalari için bir gün verilir. Yine bu süreçte ya da sonrasinda, taraflara, yaptiklari masraflarini bildirmeleri için de bir süre verilir. Tüm bu asamalarin sonunda, komite incelemenin bittigine karar verir. Komitenin, incelemenin bittigini belirtilmesinden itibaren 120 gün içinde, iptale iliskin kararini vermesi gereklidir.¹⁸

Komite, yapacagi inceleme sonucunda üç farkli sekilde karar verebilir: Ilk olarak, komite, iptal talebini tamamen reddedebilir; bu durumda karara dokunulmaz ve karar tümüyle geçerli olur. Ikinci olarak, karari kismen reddedebilir; bu durumda kararin iptal edilmeyen kisimlari geçerliligini korurken, iptal edilen kisimlar için taraflarca talep edilmesi halinde yeniden bir yargilama yapilabilir. Üçüncüsü ise komitenin karari tamamen iptal etmesidir; bu durumda karar yok hükmünde olacak ve taraf ülkelerde icra edilmesi mümkün olmayacaktir. Ancak, kararin iptal edilmesi durumunda, taraflarca, yeni olusturulacak bir heyet tarafindan uyusmazligin yeniden çözüme kavusturulmasinin talep edilebilmesi mümkündür.

Iptale iliskin inceleme sürecinde, komite tarafindan karar verilene kadar, taraflarin anlasarak her zaman basvurularindan vazgeçme haklari vardir; bir tarafin devam etmemeye iliskin kararina uyusmazligin diger tarafi itiraz etmez ya da bunu kabul eder ise bu durumda da iptal incelemesi durur.¹⁹ Taraflarin alti ay boyunca iptal süreci ile ilgili herhangi bir islem ya da girisimi olmamasi durumunda incelemeye devam edilmez.²⁰ Iptal incelemesinin devam etmedigi diger bir durum ise, taraflarin üzerlerine düsen ödemeleri yapmamasi halidir.

Iptal incelemesi sonucunda komite 52. maddede sayilan gerekçelerden birinin varligini tespit ederse, yukarida da belirtildigi gibi, ilk kararin tamamen veya kismen iptaline hükmedebilir. Komitenin verdigi bu karar, uyusmazligin çözümüne iliskin bir karar olmadigindan, dolayisiyla da yeni bir karar yerine geçmediginden, baskaca bir iptal incelemesine konu olamaz.

Iptal istemine iliskin olarak komitelerce verilen kararlar hakkinda karar tashihi ve ek karar yoluna gidilebilmesi mümkün olmakla birlikte, komitenin verdigi kararin, Konvansiyon'un 50. maddesine göre yorumu, 51. maddesine göre düzeltilmesi istenemeyecektir.²¹ Bu kapsamda degerlendirildiginde, iptal basvurusuna iliskin olarak, komite tarafindan yapilan inceleme sonucunda iptal incelemesine konu yapilan sebeplerinden hiçbirinin var olmadigina karar verilirse, bu durumda artik heyetin kararina karsi, kararin tashihi ve ek karar alinmasinin talep edilmesi disinda, gidilebilecek baskaca bir yol bulunmamaktadir.

Iptal karari uyusmazligi çözüme kavusturan heyet karari yerine geçmese de Konvansiyon'un 53(2) maddesi kapsaminda düzenlenen "uyusmazligin çözümüne iliskin kararlara uygulanacak hükümler" iptale iliskin verilen karara da aynen uygulanacagindan, iptale iliskin verilen kararin, hakem heyeti tarafindan verilecek kararin tüm özelliklerini tasimasi gereklidir. Yani komitenin karari yazili olmali, üyelerin çogunlugunun görüsüne dayanmali, dayanilan tüm iptal sebeplerine iliskin degerlendirmeleri içermeli ve gerekçeli olmalidir²².

6.     Iptal Basvurusu Hakkindan Feragat

ICSID kararlarina karsi Konvansiyon hükümlerine göre yapilacak bir iptal basvurusu taraflarin istegine baglidir; taraflar bu hakki kullanip kullanmamakta özgürdür. Bu nedenle, uyusmazlik çözümü için ICSID'e basvuran taraflarin, karar verildikten sonra iptal basvurusunda bulunmaktan feragat etme haklarinin oldugu kabul edilmektedir. Karardan sonraki feragat iki sekilde mümkün olmaktadir; ilk olarak, taraflar kendilerine taninan 120 günlük süre içerisinde Genel Sekreterlige iptal incelemesi talebiyle bir basvuru yapmadiklari durumda basvuru haklarindan feragat etmis sayilacaklardir. Ikinci yol ise taraflarin açik beyanlaridir; iptal için basvuru süresi dolmadan da taraflarca açiklanacak bir irade beyaniyla iptal talebi hakkindan vazgeçilmesi mümkündür.

7.    Iptal Incelemesinde Masraflar

Iptal basvurusunda bulunabilmek için, basvuru yapan tarafça yatirilmasi gerek rakam, 2020 yili itibariyle 25.000 Amerikan Dolaridir ve Merkez'e ödenen bu miktar, sonuç ne olursa olsun taraflara iade edilmemektedir. Bu rakami, kimin yatiracagi ya da masraflarin nasil paylasilacagi konusunda taraflarin farkli bir anlasma yapmalari mümkündür; ancak böyle bir anlasma yoksa ya da taraflar aralarinda anlasamazlarsa bu bedeli iptal talebinde bulunan tarafin yatirmasi gerekmektedir.²³

Komite iptal incelemesine iliskin bir karar verdiginde, bu kararinda, taraflarin yaptigi masraflari da degerlendirerek bu masraflarin nasil ve kim tarafindan ödenecegine dair bir hüküm kurmasi gerekmektedir. Konvansiyon'da, iptal incelemesini yapan komitelerin, masraflara iliskin verecekleri kararin esaslari belirlenmemis olup, masraflarin kimin üzerine birakilacagina dair bir açiklama bulunmamaktadir.

8.      Kararin Iptali Durumunda Iptalden Sonra Gelisecek Süreç

ICSID nezdinde verilmis bir hakem kararinin iptal edilmesi halinde, karar baglayiciligini yitireceginden, artik taraf ülkelerde icrasi mümkün olmayacaktir. Ancak, verilen iptal karari yeni bir karar yerine geçmez; yalnizca kararin tümü veya iptal edilen kismi geçersiz hale gelir. Eger basvuru üzerine inceleme yapan ad hoc komite karari iptal ederse, taraflar, ICSID Tahkim Kurallari'nin 55. maddesi dogrultusunda Genel Sekreterlige yapacaklari bir basvuru ile, uyusmazligi yeniden olusturulan bir heyete götürebileceklerdir. Her iki tarafin da bu basvuruyu yapma hakki vardir.

Kararin yeni bir heyete gitmesi için yapilan basvuruyu alan Genel Sekreter, uyusmazligin taraflarina bu hususu hemen bildirir, karsi tarafa basvuruya iliskin belgelerin bir örnegini gönderir ve taraflara uyusmazligi ilk çözen heyetin seçilme usulüne uygun sekilde ve ayni sayida hakemden olusan bir heyet kurmalari için çagri yapar.²⁴ Yeni kurulacak hakem mahkemesi, önceki hakemlerin veya ad hoc komitenin yaptigi tespitler ve kararla bagli olmaksizin uyusmazligi tamamen yeni bastan inceleyecek ve çözecektir. Eger karar kismen iptal edildiyse, yeni olusturulacak heyetin, iptal edilmeyen kisimlarla ilgili karar verebilmesi mümkün degildir.

Dosyanin yeni heyete tevdii halinde, taraflar esas yargilamada ileri sürmedikleri iddia ve savunmalari bu asamada ileri süremezler; ancak esas kararin verilmesinden sonra yeni hususlarin ortaya çikmasi durumunda, buna iliskin iddia ve savunmalar ikinci heyet tarafindan dikkate alinabilir. 

Footnotes 

1 Bu husus MTD vs Chile davasinda iptal istemine iliskin verilen kararin 54 numarali paragrafinda vurgulanmistir.

2 Bu husus Soufraki vs United Arab Emirates davasinda iptal istemine iliskin verilen kararin 24 numarali paragrafinda vurgulanmistir.

3 Bu husus Soufraki vs United Arab Emirates davasinda iptal istemine iliskin verilen kararin 20 numarali paragrafi ve MTD vs Chile davasinda iptal istemine iliskin verilen kararin 31 numarali paragrafinda vurgulanmistir. Bu konuda, özellikle Amco vs Indonesia davasinda ilk iptal istemine iliskin verilen karar ve Klöckner vs Cameroon davasinda, iptal istemine iliskin verilen karar, iptal incelemesinin sinirlarini asarak davanin esasina girdikleri gerekçesiyle ciddi sekilde elestirilmektedir.

4 ICSID Tahkim Kurallari md. 55(4).

5 Taraflarin, iptal taleplerinde, hangi sebeplere dayanarak kararin iptalini istediklerini belirtmemis olmalari durumunda, Genel Sekreter'in talebi reddetme hakki yoktur. Ancak, taraflara bu eksiklikleri gidermesi için makul bir süre vermesi gerekir.

6 Mitchell vs Congo davasinda iptal istemine iliskin verilen karar, iptal gerekçesinde, iptal sebebinin ne oldugunun yaninda nasil düzeltilmesi gerektigine iliskin yorumlara da yer verdigi, bunun da esasa iliskin bir inceleme oldugu, iptal incelemesinin özüyle çelistigi gerekçesiyle elestirilmektedir.

7 Bu konuya örnek olarak, MINE vs Guinea davasinda iptal istemine iliskin verilen kararda, heyetin kismen iptal basvurunu kabul etmesi verilebilir.

8 ICSID Konvansiyonu md. 52/3.

9 ICSID Tahkim Kurallari md. 41.

10 Bu hususa örnek olarak, Southern Pacific Properties vs Egypt davasinda hakem heyeti Misir'in yetkisizlik itirazi üzerine kendisinin yetkili olduguna dair bir karar vermistir. Misir bu kararin iptalini talep etmistir. Genel Sekreter iptali talep edilen kararin ICSID Konvansiyonu'nun 52. maddesi anlaminda nihai bir karar olmadigini belirterek, iptal talebini kayda geçirmemistir.

11 Bu hususa örnek olarak Soufraki vs United Arab Emirates davasi verilebilir.

12 Bunun sebebi, Konvansiyon'un 49. maddesinin aksine, 50. ve 51. maddelerin, kararin yorumu ve karar düzeltmeye iliskin olarak verilen kararlarin, nihai kararin bir parçasi olacagina iliskin bir hüküm içermemesidir.

13 ICSID Konvansiyonu md. 52(5), ICSID Tahkim Kurallari md. 54.

14 ICSID tahkim kurallari md 52(2).

15 ICSID tahkim kurallari md 52(3). Occidental vs Ecuador davasinda, kararin icrasinin durdurulmasina iliskin 30.09.2013 tarihli kararda, komitelerin sürekli olarak icranin durdurulmasinin devamina iliskin karar verdigi; ancak böyle bir ön kabul olmadigi, madde metnindeki "may" teriminden bu kararinin açikça komiteye birakildiginin anlasildigi belirtilmistir.

16 ICSID Tahkim Kurallari md 54(3).

17 Icranin kismen durdurulmasi kararina örnek olarak Tidewater vs Venezuela davasi verilebilir. Venezuela hükümeti verilen hakem kararina karsi 07.07.2015 tarihinde kararin iptali için basvuruda bulunmus, bu basvurusunda ayrica kararin 46.000.000 Amerikan Dolari ve faizleri içeren kisminin icrasinin durdurulmasini istemistir. 17.09.2015 tarihinde hakem heyeti ara kararinda, konuya iliskin hakem heyetince karar verilene kadar icranin durdurulmasina karar vermistir. 29.02.2016 tarihinde icranin durdurulmasina iliskin verilen kararda, 18.993.000 Amerikan Dolarlik kisim ve 2.500.000 Amerikan Dolarlik masraflara iliskin kisim için icranin durdurulmasina, kalan 27.407.000 Amerikan Dolarlik kisim için ise icranin durdurulmasinin kaldirilmasina karar verilmistir.

18 ICSID Tahkim Kurallari md 46.

19 ICSID Tahkim Kurallari md 44.

20 ICSID Tahkim Kurallari md 45.

21 Bu hususa örnek olarak Soufraki vs United Arab Emirates davasi verilebilir.

22 ICSID Konvansiyonu md. 48.

23 Idari ve Finansal Düzenlemeler md. 14/e.

24 ICSID Tahkim Kurallari md. 55.