IFLASIN ERTELENMESI YERINE KONKORDATO

Genel Hatlariyla Iflas

Iflas, Ticaret Mahkemelerince hakkinda tasfiye karari verilen müflisin, haczedilebilen tüm mal varliginin cebri icra yolu ile paraya çevrilmesi ve bunun hemen ardindan paradan alacaklilarin alacagina kavusabilmesini saglayan toplu takip uygulamasidir.

Icra Hukuku bireysel borçlularla ilgilenirken, iflas sirket ve kooperatifler ile ilgilenmektedir. Borçlunun tüm mal varligi yok olsa dahi Ticaret Mahkemeleri iflas karari vermeden borçlu iflas etmis sayilamaz.

Bir sirket ekonomik sikintiya girdiginde ve sartlar da saglandigi takdirde iflas kurumundan önce basvurulacak uygulamalar mevcuttur.

A. Iflasin Ertelenmesi

Ülke çapinda yasanan ekonomik sikintilar nedeniyle sirketlerin "iflasin ilanindan" önce basvuracaklari hukuki bir yol olan "Iflas erteleme", Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenmekte olup, mali durumlari bozulan kooperatif ve sirketlerin sermayesinin korunmasi amaciyla getirilmis bir düzenlemedir ve iflas asamasina gelinmeden önceki en önemli tedbirlerden biridir.

Fakat bu kurum OHAL sürecinde isletilmemis, bilahare yürürlükten kaldirilmistir.

Yeni Türk Ticaret Kanunu – Iflasin Ertelenmesi

Madde 377 - (1) Yönetim kurulu veya herhangi bir alacakli yeni nakit sermaye konulmasi dâhil nesnel ve gerçek kaynaklari ve önlemleri gösteren bir iyilestirme projesini mahkemeye sunarak iflasin ertelenmesini isteyebilir. Bu halde Icra ve Iflas Kanunu'nun 179  ile 179/b maddeleri uygulanir.

Iflas Erteleme Davasi talep edebilecekler, bu hüküm geregince sunlar olabilir:

  1. Yönetim Kurulu
  2. Herhangi bir alacakli

Iflas Erteleme Davalarinda Hukuki Dayanaklar

Türk Ticaret Kanunu madde 377'de görülecegi üzere Türk Ticaret Kanunu'nun atfiyla iflas erteleme prosedürleri Icra Iflas Kanunu uyarinca isletilmekle birlikte, hukuki dayanaklar Türk Ticaret Kanunu'na yer almaktadir.

Iflas erteleme talebinde bulunabilmek için bu hukuki dayanaklara uygun adimlar atilmalidir.

  1. Iyi ve verimli bir iyilestirme projesi hazirlanmis olmalidir.
  2. Bahsedilen iyilestirme projesi emredici nitelikte olmalidir. Bu kuralin hukuki dayanagi TTK madde 376'dir. Hazirlanan projelerde yeni TTK 376/3'te öngörülen denetçi önerilerinin yer almasi ve bu önerilere uygun gerçekçi kaynaklarin gösterilmis olmasi sarttir. Ayni zamanda denetçinin önerilerinin yeni TTK 378. maddesinde düzenlenen erken teshis komitesinin önerileri dikkate alinarak hazirlanmis olmalidir.
  3. Mahkeme iflasin ertelenmesi talebi üzerine kayyimi atamalidir. Kararla sirket müflis hale gelmis olur.
  4. Iflasin ertelenmesi halinde Mahkeme gerekli önlemleri almali ve kayyimin 3 ayda bir rapor vermesi gerekmektedir. Bu rapor sirketin gidisatina yönelik bir rapor olmakla beraber sirketin 3 ay içindeki maddi-mali yükümlülükleri ve degisiklikleri bu rapor üzerinden anlasilir.

TTK madde 376/3: "(3) (Degisik: 26.6.2012-6335/16 md.) Sirketin borca batik durumda bulundugu süphesini uyandiran isaretler varsa, yönetim kurulu, aktiflerin hem isletmenin devamliligi esasina göre hem de muhtemel satis fiyatlari üzerinden bir ara bilanço çikartir.

Bu bilançodan aktiflerin, sirket alacaklilarinin alacaklarini karsilamaya yetmediginin anlasilmasi halinde, yönetim kurulu, bu durumu sirket merkezinin bulundugu yer asliye ticaret mahkemesine bildirir ve sirketin iflasini ister. Meger ki; iflas kararinin verilmesinden önce, sirketin açigini karsilayacak ve borca batik durumunu ortadan kaldiracak tutardaki sirket borçlarinin alacaklilari, alacaklarinin sirasinin diger tüm alacaklilarin sirasindan sonraki siraya konulmasini yazili olarak kabul etmis ve bu beyanin veya sözlesmenin yerindeligi, gerçekligi ve geçerliligi, yönetim kurulu tarafindan iflas isteminin bildirilecegi mahkemece atanan bilirkisilerce dogrulanmis olsun. Aksi halde mahkemeye bilirkisi  incelemesi için yapilmis basvuru, iflas bildirimi olarak kabul olunur."

TTK madde 378 - Riskin erken saptanmasi ve yönetimi:"(1) Pay senetleri borsada islem gören sirketlerde, yönetim kurulu, sirketin varligini, gelismesini ve devamini tehlikeye düsüren sebeplerin erken teshisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanmasi ve riskin yönetilmesi amaciyla, uzman bir komite kurmak, sistemi çalistirmak ve gelistirmekle yükümlüdür. Diger sirketlerde bu komite denetçinin gerekli görüp bunu yönetim kuruluna yazili olarak bildirmesi halinde derhal kurulur ve ilk raporunu kurulmasini izleyen bir ayin sonunda verir.

(2) Komite, yönetim kuruluna her iki ayda bir verecegi raporda durumu degerlendirir, varsa tehlikelere isaret eder, çareleri gösterir. Rapor denetçiye de yollanir."

672 Sayili ve 679 Sayili KHK'lar ile Iflas Erteleme

31.07.2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayimlanan 669 sayili KHK'nin 4. maddesi ile

OHAL'in devami süresince Icra ve Iflas Kanunu'nun 179. maddesi uyarinca sermaye

sirketleri ile kooperatiflerin iflas ertelemesi talebinde bulunamayacagi, bu yönde yapilan taleplerin mahkemelerce reddedilecegi belirtilmistir.

01 Eylül 2016 tarihli ve 29818 sayili Resmi Gazete'de yayimlanan 673 sayili KHK'nin 10/3 maddesi ile bu konuda yapilan degisiklikle OHAL sürecinin ilanindan itibaren ve devaminda iflas erteleme talebinde bulunulamayacagi, bu yönde yapilan taleplerin mahkemelerce iflasa iliskin arastirma yapilmaksizin derhal reddedilecegi düzenlenmistir.

Böylece 669 sayili KHK'nin yürürlüge girdigi 31.07.2016 tarihinden önce ve OHAL'in ilan edildigi 21 Temmuz 2016 itibari ile yapilan iflas erteleme talepleri de kapsama alinarak, bu yönde yapilan taleplerin mahkemelerce iflasa iliskin bir arastirma-tetkik yapilmaksizin reddedilmesi saglanmis olmaktadir.

Bahsi geçen düzenlemede sunlar belirtildi:

  1. Olaganüstü hal süresince iflasin ertelenmesine karar verilemeyecegi,
  2. Olaganüstü halin ilanindan sonra ve devami süresince herhangi bir tedbir karari verilemeyecegi, verilmisse derhal kaldirilacagi,
  3. Olaganüstü halin ilanindan önceki dönemde 2004 sayili kanunun 179/a maddesi uyarinca verilmis olan tedbir kararlarinin, mahkemece ivedilikle ele alinarak, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu'nca devletin milli güvenligine karsi faaliyette bulunduguna karar verilen yapi, olusum veya gruplara üyeligi, mensubiyeti veya iltisaki yahut bunlarla irtibati oldugu iddiasiyla 5271 sayili Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 133. maddesi uyarinca kayyim atanan veya hâkim ortaklari ya da yöneticileri hakkinda adli sorusturma yürütülen sermaye sirketleri ile kooperatifler lehine verildigi anlasilan tedbir kararlarinin kaldirilacagi.

Bununla beraber, 21.07.2016 tarihinden önce yapilan iflasin ertelenmesi talepleri bu tarihe kadar sonuçlanmamis ise bu taleplere iliskin OHAL süresince iflasin ertelenmesi talebi verilemeyecek, varsa bu konuda verilmis tedbir kararlarinin kaldirilmasina karar verildi.

Bu bilgiler isiginda anlasilan, iflas erteleme ile konkordato bir araya getirilip yeni bir reform süreci baslatildigidir. Uygulamada zaman zaman kötüye kullanildigi düsünülen iflasin ertelenmesi prosedürleri de bu sebeple kaldirilmaktadir. Sirketlerin tasfiyesinden ziyade ticari hayata devami esasa alinarak hazirlanan bu reform hareketiyle iflas erteleme tamamen kaldirilip konkordato revize edilmis ve bir "Kurtarma Anlasmasi" yapilmis olmaktadir.

B. Konkordato

Hukuki Veri, Terim Anlami

Konkordato hukuki terim olarakbir borçlunun ticari durumunun sarsilmis olmasiyla alacaklilarin, alacaklarini belli bir plana göre almalari konusunda kendi aralarinda vardiklari ve mahkemece onaylanan anlasma olarak tanimlanmaktadir.

Yatirim ortaminin gelistirilmesini amaçlayan konkordato, verimli isletildigi takdirde borçlular ve alacaklilar yararina olacak bir uygulamadir.

Konkordatodaki en büyük amaç sirketlerin tasfiye olup dagilmasi degil, ticari islevini devam ettirebilmesini saglamaktir.

Icra Iflas Kanun'unda konkordatoya iliskin açik hükümlere yer verilmesine ragmen uygulamada iflasin ertelenmesi kurumu daha çok kullanildigi için, bu kurum geri planinda kalmistir. OHAL sürecinin baslamasi ve bu süreçte iflas ertelemenin kaldirilmasiyla beraber zor durumda olup, varligini korumak isteyen sirketlerin basvuracagi yeni ve en verimli yol olarak günümüzde kabul edilmektedir.

Konkordato hem borçluyu hem de alacakliyi korumayi amaçlayan bir uygulama olarak tasvir edilebilir.

Borçlu, borçlarini konkordato projesinde belirlendigi gibi ödemeyi taahhüt etmekte, alacakli ise bu süreçte geri planda kalmayarak durumu resen takip edebilmektedir.

Iflas ertelemede çogu zaman borçludan alacaklarini elde edemeyen alacaklilar konkordato kurumundaki alacaklilar kurulunda yer alarak söz hakki alabilmekte ve taleplerini sunabilmektedir.

Alacaklilar Kurulu toplantilarinda verilen kararlar mahkeme ve konkordato komiserinin kararlarini etkilemektedir.

9.06.1932 tarihli ve 2004 sayili Icra Iflas Kanunu'nda yer verilen konkordatoya iliskin hükümler TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen 7101 sayili Icra ve Iflas Kanunu ve Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasi Hakkinda Kanun ile degisiklige ugramis, günümüzde daha çok uygulanmasi beklenen konkordatoya yeni düzenlemeler getirilmistir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.