4857 Sayılı İş Kanunu'nun "ücret kesme cezası" başlıklı 38. maddesinin uygulanabilmesi için ceza uygulanacak davranışlar ve ceza miktarları, toplu iş sözleşmesi veya bireysel iş sözleşmelerinde açık olarak belirlenmiş olmalıdır.

Başka bir anlatımla, hangi davranışlarının ya da eylemlerinin ücret kesme cezası ile cezalandırılacağının işçi tarafından önceden bilinmesi gerekmektedir. Önceden belirlenmeyen ve işçi tarafından bilinmeyen davranışlar nedeniyle ücret kesme cezası verilememektedir.  4857 sayılı İş Kanunu'nun 38. maddesi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

"Ücret kesme cezası

Madde 38 –

İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez.

İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.

Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye'de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir"

Yukarıdaki madde uyarınca işçinin işyerine verdiği zararların tazmini ancak aşağıdaki koşullarda mümkün olabilir:

  • Ücret kesintisi yapılabilecek durumlar işçi ve işveren tarafından iş akdinde açıkça belirtilmiş olmalıdır,
  • Zararın meydana geldiği ortamda zararın tespit tutanakları şahitlerle birlikte imza altına alınmalıdır,
  • Zarar işçinin kusurundan kaynaklanmış olmalıdır,
  • Her ay en çok iki günlük ücreti tutarında ceza kesintisi yapılmalıdır,
  • Zararın tutarı uzman bilirkişilerce tespit edilmelidir,
  • Kesilen ceza tutarı ve nedenleri işçiye derhal yazılı olarak bildirilmelidir,
  • Kesilen ceza Bakanlığın ilgili hesabına bir ay içerisinde yatırılmalıdır.

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın internet sitesinde İş Kanunu'nun 38. maddesinde belirtilen bankanın bilgileri paylaşılmıştır. Buna göre ücret kesme cezası aşağıdaki banka hesabına yatırılmalıdır.

T.C. ZİRAAT BANKASI ANKARA-KAMU GİRİŞİMCİ ŞB.
Hesap No: 38775369 – 5052
IBAN NO: TR 83 000 100 2533 387 753 69 - 5052

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.