Türkiye, ekonomik faaliyetlerinin artması ve tüketiciler tarafından hizmetlere erişim kolaylığının sağlanması için birçok alanda, dijital alt yapı yatırımları başta olmak üzere, teknolojik değişim ve dönüşüme ayak uydurmak için ciddi adımlar atmaktadır. Bu değişim ve dönüşümün bir parçası olarak; Türkiye'de ulaşılan teknolojik gelişim seviyesini korumak ve hukuki altyapı ile eş zamanlı olarak entegrasyonunu sağlamak üzere çalışılmaktadır. Dijitalleşmenin en görünür olduğu alanlardan biri olarak finansal teknolojiler karşımıza çıkmakta olup, her geçen gün sektörde yaşanan gelişmeler ile bu durum tescillenmektedir.

Sektörlerin teknolojiyle entegrasyonu kapsamında; finans teknolojileri alanında birçok altyapı hizmet sağlayıcıları çalışmakta olup çoğunlukla bankalar tarafından altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi ve müşteri ile olan süreçlerin akışında verimliliğin sağlanması için tercih edilmektedirler. Bankaların müşterileri ile olan iş süreçlerinde hem hesap açma hem de bankanın iş süreçleri kapsamında diğer işlemler bakımından ciddi kolaylıklar sunulmaktadır. Dijitalleşmenin getirdiği yenilikler; iş süreçlerinin çevikleşmesinde, maliyetleri düşürmede, verimliliği artırmada ve müşteri deneyimini mükemmelleştirmede önemli bir rol oynamaktadır.

Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik ('Yönetmelik') bankalar tarafından yeni müşteri kazanımında kullanılmak üzere uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ve müşteri kimliğinin tespit edilmesine müteakip sunulacak bankacılık hizmetlerine yönelik olarak mesafeli veya mesafesiz bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden yazılı şeklin yerine geçecek şekilde ya da mesafeli olarak sözleşme ilişkisinin kurulmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemekte olup 01.05.2021 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Uzaktan Kimlik Tespitinin Uygulanışı

Yönetmelik kapsamında; uzaktan kimlik tespitinde kullanılacak olan müşterilerin kimlik belgesi; yeni kimlikler olarak da bilinen fotoğraf ve imzaya sahip olan T.C kimlik kartlarıdır. Bu kimlik tespiti, bankanın bu tespiti yapmaya yetkili olan müşteri temsilcisi ile müşteri arasında çevrim içi görüntülü görüşme ile gerçekleştirilecek olup bu görüşme gerçek zamanlı ve kesintisiz şekilde yapılarak, uçtan uca güvenli iletişim ile gerçekleştirilecektir. İletişimin görüntü ve ses kalitesi şüpheye yer bırakmayacak ve kimlik tespitinde herhangi bir kısıtlamaya imkân vermeyecek şekilde görüşme boyunca yeterli seviyede tesisi sağlanır.

Güvenlik önlemlerinin yeterli seviyede alınarak gerçekleştirilecek olan bu görüşme kapsamında; tespit işleminin kritik bir işlem olarak değerlendirilmesi sebebi ile, müşteri temsilcisi tarafından bu işlemin tek başına başlatılması, onaylanması ve tamamlanmasına olanak tanınmayacak şekilde süreç tasarlanacak olup, kişilerin başvurusu bankanın uygulaması üzerinden e-ortamda doldurulan bir form ile görüşme öncesinde gerçekleştirilmesiyle başlatılır. Bu form kapsamında toplanan veriler görüşme öncesi risk değerlendirilmesine tabi tutulmakta olup; yeterli bulunmayan başvurular için süreç başlamadan sonlandırılır.

Uzaktan kimlik tespiti sürecinde müşteriye ilişkin sadece özel nitelikli kişisel verilerden biyometrik verisi kullanılabilmekte olup, kişinin buna dair açık rızası elektronik ortamda kayıt altına alınır. Kimlik belgesinin doğrulanması kapsamında; yakın alan iletişimi kullanılarak kimlik belgesinin yongası üzerinde yer alan kimlik bilgilerinin doğrulanması ile kimlik belgesinden kişinin kimliğinin tespit edilmesi için gereken eşleşme sağlanır. Bu hususların yakın alan iletişimi yoluyla doğrulanamadığı ihtimalde; kimlik belgesinin üzerinde yer alan güvenlik ögeleri, fotoğraf ve imzaya ilişkin güvenlik unsurlarının en az dört tanesi şekil ve içerik bakımından doğrulanması sağlanır. Sadece görsel güvenlik unsurlarının doğrulanabildiği hallerde banka ek olarak kişi ile sürekli iş ilişkisi tesisi öncesinde ilk finansal hareketin, müşterinin tanınmasına ilişkin esasların uygulandığı bir başka bankadaki kişinin kendi hesabından yapılmasını zorunlu tutar.

Kişinin cep telefonu numarasının doğrulanması kapsamında; uzaktan kimlik tespiti sürecinde kişiye yalnızca yapılan kimlik tespiti işlemi için geçerli, merkezi olarak üretilen SMS OTP iletilir. İletilen SMS OTP' nin (bankaların, üçüncü kişilere internet üzerinden ve mobil cihazları üzerinden işlem yapmaya olanak sağlayan "tek kullanımlık şifre/parola" ve benzeri, bir defaya mahsus olarak gönderilmesi gerekli bilgilerin / içeriklerin iletimi için tasarlanan hızlı SMS hizmeti) kişi tarafından çevrim içi olarak uygulama ara yüzü üzerinden geri gönderilmesi sağlanarak sistemde bu SMS OTP' nin başarılı şekilde onaylanmasıyla kişinin cep telefonu numarası doğrulanmış olur.

Görüşme; kişiye verilecek bankacılık hizmetleri hakkında bilgilendirme ve banka müşterisi olacağını kabul ettiğine ilişkin sözlü onay alınması ile süreç tamamlanmış olur. Uzaktan kimlik tespiti sürecinin tamamı, sürecin tüm adımlarını içerecek ve denetlenebilir olmasını sağlayacak şekilde kayıt altına alınır ve saklanır. Uzaktan kimlik tespiti işlemi tamamlandığında müşteri, kimlik tespiti işlemini bankada fiziksel olarak bulunmadan gerçekleştirebilecek olup bankanın sunduğu hizmetlerden yararlanabilecektir. Bu işlem, yurtdışında ikamet eden kişilerin yanı sıra çeşitli nedenlerle banka şubesine gidemeyen müşteriler için de ciddi kolaylık sağlayacaktır.

Türkiye'de bankacılık sektörü, özellikle mobil bankacılık uygulamaları ve internet bankacılığı olmak üzere diğer ülkelere göre oldukça gelişmiş alanlardır. Teknolojik yeniliklerin getirdiği kolaylıklar sayesinde banka ile olan ilişkilerini bu platformlar üzerinden sağlayan kullanıcılar her geçen gün artmaktadır. Hem uzaktan kimlik tespiti özelindeki yazılım ve donanım yatırımları, hem de finans teknolojileri ve bankacılık sektöründeki öncül gelişmeler sayesinde sektördeki gelişmişlik ve buna bağlı gelen ticari fırsatlar ışığında; Türkiye'de yabancı yatırımcılar için karlı yatırımların gerçekleşeceği bir alan olarak görünmeye devam edecektir. Ülkenin bu ölçüde hızlı gerçekleşen değişim ve dönüşüme ayak uydurabilen, benimseyen ve kullanabilen genç nüfusa sahip olması sayesinde daha birçok alanda bu yeniliklerin uygulanmasına öncülük etmesi kaçınılmaz olacaktır.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.