KONKORDATO KOMISERININ GÖREV VE YETKILERI

Konkordato komiseri, konkordato anlasmalarinin yapilabilmesinden, mahkemelerdeki islemlerin yürütülmesinden ve konkordato sürecinde borçlunun fiillerinden sorumlu kisidir.
Iflasin ertelenmesi kurumundaki "kayyum" ile benzerlik gösterdigi noktalar olsa da konkordato komiserinin yükümlülükleri kanunda daha yogun ve agir olarak belirlenmistir.

A. Geçici Mühlet Sürecinde Konkordato Komiserinin Görevleri

2004 Sayili Kanun, Madde 286'da belirtilen gerekli evraklar ve ön proje mahkemeye sunuldugunda mahkemece re'sen ve derhal geçici mühlet karari verilmektedir.

Bu asamada mahkeme borçlunun mal varliginin muhafazasi için gerekli gördügü bütün tedbirleri de almaktadir.
Mahkeme, geçici mühlet karari verdiginde konkordatonun basariya ulasmasinin mümkün olup olmadiginin yakindan incelenmesi amaciyla bir "geçici konkordato komiseri" atamaktadir.
Konkordato komiseri atanirken is yüküne, alacakli sayisina ve alacak miktarina da dikkat edilmelidir.
Mahkeme gerektigi takdirde üç konkordato komiseri atayabilir ve konkordato komiserlerinin ücretlerini mahkeme tayin etmektedir.
2004 Sayili Kanun,Madde 290'da komiserin görev ve sorumluluklari açik bir sekilde belirlenmistir fakat madde 290 genel olarak kesin mühlet sürecindeki sorumluluklari çerçevelemektedir.
Mahkeme geçici mühlet için öncelikle üç aylik bir süre vermektedir.
Bu üç aylik süre dolmadan borçlunun oldugu kadar geçici komiserin de yapacagi talep üzerine geçici mühlet en az iki ay kadar daha uzatilabilmektedir.
Uzatma talebi borçlu tarafindan yapilsa dahi geçici komiserin görüsü alinmak zorundadir.
Buradan varilacak en önemli sonuç konkordato komiserinin konkordato sürecinde çok önemli bir rol oynadigidir. Henüz baslangiç asamasi olan geçici mühlet sürecinde dahi yetki ve söz sahibidir.
Ayni zamanda geçici mühlet sürecinde geçici komiser görevlendirilmesine iliskin kararlara karsi kanun koyucu kanun yolunu kapamistir.
Taraflar geçici komiser görevlendirilmesine iliskin kararlara karsi kanun yolun basvuramamaktadir.
Mahkemelerin kesin mühlete iliskin kararlarini geçici mühlet içerisinde vermeleri sebebiyle geçici konkordato komiseri mühletler arasindaki geçiskenligi saglayan ve kesin mühlet kararina iliskin olan durusmadan önce mahkemeye yazili bir rapor sunmaktadir.
Mahkeme gördügü takdirde beyani alinmak üzere geçici komiserleri de durusmaya davet edilebilmektedir.
"7101 Sayili Kanun madde 15/3, (2004 Sayili Kanun madde 287) – (...) Mahkeme, geçici mühlet karariyla birlikte konkordatonun basariya ulasmasinin mümkün olup olmadiginin yakindan incelenmesi amaciyla bir geçici konkordato komiseri görevlendirir. Alacakli sayisi ve alacak miktari dikkate alinarak gerektiginde üç komiser de görevlendirilebilir. 290. madde bu konuda kiyasen uygulanir."

B. Kesin Mühlet Sürecinde Konkordato Komiserinin Görevleri


Mahkeme konkordatonun basariya ulasacagi kanaatine vardiginda kesin mühlet karari vermektedir.
Yeni bir görevlendirme yapilmasina gerek olmayan durumlarda geçici mühlet esnasinda atanan geçici konkordato komiseri veya komiserleri kesin mühlet sürecinde de görevine devam etmektedir. Mahkemenin bu kararindan sonra dosya komisere tevdi edilmektedir.
Kesin mühlet karari ile birlikte bir Alacaklilar Kurulu olusturulmaktadir.
Bu kurul ayda en az bir kez toplanip oy çoklugu ile konkordatoya iliskin hususlarda kararlar almaktadir fakat bu kurulun olusum sürecinde dikkat edilmesi gereken konular bulunmakta ve bu konularla ilgili olarak komiserin görüsü alinmaktadir.
Alacaklilar kurulunda her bir alacaklinin hakkaniyete uygun bir sekilde temsil edilebilmesi için farkli hukuki nitelige sahip alacaklari olan alacaklilardan seçim yapilir ve komiserin konuyla alakali görüsü alinir.
Her ayda en az bir kez yapilmasi planlanan toplantilarda ise konkordato komiseri hazir bulunmali, alinan kararlari toplantiya katilanlarin imzalarini da almak suretiyle tutanaga geçirmelidir.
Kesin mühlette borçluya taninan bir yillik süre kesin süre degildir. Güçlük arz eden özel durumlarda veya mesakat gerektiren ön projeler söz konusu oldugunda kesin mühlet, komiserin durumu açiklayan gerekçeli raporu ve talebi ile alti aya kadar daha uzatilabilmektedir. Eger süre uzatimi talebinde bulunan borçlu ise konkordato komiserinin görüsü de alinmalidir.
Konkordato komiserinin görevlerine iliskin hükümler 7101 Sayili Kanun,Madde 18'de (2004 Sayili Kanun,Madde 290) açikça belirtilmistir fakat "Kesin Mühlet" üst baslikli 7101 Sayili Kanun,Madde 17 (2004 Sayili Kanun,Madde 289) ile yukarida açiklanan gerekçeler somutlastirilabilir.
"7101 Sayili Kanun madde 17, (2004 Sayili Kanun madde 289) – Mahkeme, kesin mühlet hakkindaki kararini geçici mühlet içinde verir.
Kesin mühlet hakkinda bir karar verilebilmesi için, mahkeme borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacakliyi durusmaya davet eder. Geçici komiser, durusmadan önce yazili raporunu sunar ve mahkemece gerekli görülürse, beyani alinmak üzere durusmada hazir bulunur. Mahkeme yapacagi degerlendirmede, itiraz eden alacaklilarin dilekçelerinde ileri sürdükleri itiraz sebeplerini de dikkate alir.
Konkordatonun basariya ulasmasinin mümkün oldugunun anlasilmasi halinde borçluya bir yillik kesin mühlet verilir. Bu kararla birlikte mahkeme, yeni bir görevlendirme yapilmasini gerektiren bir durum olmadigi takdirde geçici komiser veya komiserlerin görevine devam etmesine karar verir ve dosyayi komisere tevdi eder.
(...) Alacaklilar kurulu olusturulurken komiserin de görüsü alinir. Alacaklilar kurulu her ay en az bir kere toplanir ve hazir bulunanlarin oy çokluguyla karar alir. Komiser bu toplantida hazir bulunarak alinan kararlari toplantiya katilanlarin imzasini almak suretiyle tutanaga baglar.(...)
Güçlük arz eden özel durumlarda kesin mühlet, komiserin bu durumu açiklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece alti aya kadar uzatilabilir. Borçlu da bu fikra uyarinca uzatma talebinde bulunabilir; bu takdirde komiserin de görüsü alinir. Her iki halde de uzatma talebi kesin mühletin sonra ermesinden önce yapilir ve uzatma karari vermeden önce, varsa alacaklilar kurulunun da görüsü alinir. (...)"

C. Konkordato Komiseri'nin madde 290'da Belirtilen Yapisi ve Görevleri


"7101 Sayili Kanun madde 18, (2004 Sayili Kanun madde 290) - Dosyayi teslim alan komiser kesin mühlet içinde, konkordatonun tasdikine yönelik islemleri tamamlayarak dosyayi raporuyla birlikte mahkemeye iade eder.
Komiserin görevleri sunlardir:
a) Konkordato projesinin tamamlanmasina katkida bulunmak.
b) Borçlunun faaliyetlerine nezaret etmek.
c) Bu kanunda verilen görevleri yapmak.
d) Mahkemenin istedigi konularda ve uygun görecegi sürelerde ara raporlar sunmak.
e) Alacaklilar kurulunu konkordatonun seyri hakkinda düzenli araliklarla bilgilendirmek.
f) Talepte bulunan diger alacaklilara konkordatonun seyri ve borçlunun güncel mali durumu hakkinda bilgi vermek.
g) Mahkeme tarafindan verilen diger görevleri yerine getirmek.

8., 10., 11., 16., 21. ve 359. maddeler hükümleri kiyas yoluyla komiserler hakkinda da uygulanir.
Komiserin konkordatoya iliskin islemleri ile ilgili sikâyetler, Asliye Ticaret Mahkemesi tarafindan kesin olarak karara baglanir.
Mahkemece atanan geçici komiser ve komiserler, özel sicilinde kaydedilmek üzere mahkemenin bagli bulundugu bölge adliye mahkemesi bilirkisilik bölge kuruluna bildirilir.
Bir kisi es zamanli olarak besten fazla dosyada geçici komiser ve komiser olarak görev yapamaz. Komiserin sorumluluklari hakkinda 227. maddenin dördüncü ve besinci fikrasi hükümleri uygulanir.
Konkordato komiserinin nitelikleri Adalet Bakanliginca yürürlüge konulan yönetmelikle belirlenir.
Alacaklilar kurulu, komiserin faaliyetlerine nezaret eder; komisere tavsiyelerde bulunabilir ve kanunun öngördügü hallerde mahkemeye görüs bildirir. Alacaklilar kurulu komiserin faaliyetlerini yeterli bulmazsa, mahkemeden komiserin degistirilmesini gerekçeli bir raporla isteyebilir. Mahkeme bu talep hakkinda borçluyu ve komiseri dinledikten sonra kesin olarak karar verir."

Konkordato komiserinin baslica görevi kanun maddesinden de anlasilacagi üzere konkordato projesinin tamamlanmasina katkida bulunmak ve konkordato sürecini yürütmektir.
Komiser borçlunun faaliyetlerine nezaret eder.
Bununla beraber gerekli görüldügü takdirde mühlet karari içerisinde veya mühlet kararini verirken mahkeme, bazi islemlerin geçerli olarak ancak komiserin izni ile yapilmasina veya borçlunun yerine komiserin isletmenin faaliyetini devam ettirmesine karar verebilmektedir. Borçlu bu süreçte komiserin ihtar ve uyarilarina uymadigi takdirde mahkeme borçlunun mallari üzerindeki tasarruf yetkisini kaldirabilir ve konkordato talebinin reddine karar verebilir.
Komiser belirli araliklarla alacaklilara konkordato süreci ile ilgili bilgilendirme yapmakla yükümlüdür.
Alacaklilar talep ettigi takdirde ise konkordato komiseri borçlunun mali durumu hakkinda da rapor hazirlar ve alacaklilara iletir.

D. Konkordato Projesi Sürecinde Komiserin Görevleri


7101 Sayili Kanun,Madde 26-30, 2004 Sayili Kanun,Madde 298-302 2004 Sayili Kanun madde 298 uyarinca komiser görevlendirildikten sonra borçlunun mevcudunun bir defterini yapmaktadir.
Mallarin kiymet takdirini yapma görevi de konkordato komiserine yüklenmistir.

Fakat söz konusu rehinli mallar oldugunda komiser rehinli mallarin kiymet takdirine iliskin kararlarini alacaklilarin incelemesine hazir bulundurmalidir. Kiymet takdirine iliskin kararlar alacaklilar toplantisindan önce yazili olarak rehinli alacaklilara ve borçluya komiser tarafindan bildirilmek zorundadir. Ilgililer komiserin takdir ettigi bedelleri begenmedikleri takdirde yedi gün içinde ve masrafi önceden yatirmak sureti ile mahkemeden yeni bir kiymet takdiri talep edebilmektedir.
Konkordato sürecinde tüm alacaklar somut olarak gözle görülür, seçilir olmayabilir veya alacaklilarin hepsi gerekli bildirimi yapmamis olabilir.
Bu sebeple 2004 Sayili Kanun, Madde 299'da belirtildigi üzere komiser alacaklilari alacaklarini bildirmeye davet etmektedir.
Bu bildirim 2004 Sayili Kanun, Madde 288 çerçevesinde yapilmaktadir. Komiser ilanina bilançoda kayitli olmayan alacaklilar için, alacaklarini bildirmeyen alacaklilarin konkordato projesi müzakerelerine de katilamayacaklari ihtarini da eklemek zorundadir.
Bu süreçten sonra komiser borçluyu iddia edilen alacaklara iliskin açiklamada bulunmaya davet etmektedir.
Ayni zamanda komiser, borçlunun defterleri ve belgeleri üzerinde gerekli inceleme yaparak alacaklarin varit olup, olmadigi hakkinda rapor hazirlamakla yükümlüdür.
Proje hazirlandiktan sonra alacaklilara bildirilmekte ve tahkik islemleri tamamlanmaktadir.
Komiser bu asamadan sonra alacaklilari 2004 Sayili Kanun,Madde 288 uyarinca yapacagi bir ilanla konkordato projesini müzakere etmek üzere toplantiya çagirmaktadir.
Takvimi komiser belirler ve ilk toplanti günü ilandan en az bir ay sonra yapilmak zorundadir.
Komiser bu ilanda alacaklilarin toplantidan on bes gün önce her türlü belgeyi inceleyebileceklerini de bildirmektedir.
Ilanin birer sureti adresi belli olan alacaklilara posta yolu ile bildirilmektedir.
Yapilacak toplantiya komiser baskanlik etmektedir ve süreç onun nezaretinde islemektedir.
Toplanti esnasinda borçlunun durumu hakkinda alacaklilara komiser tarafindan detayli rapor verilmekte ve alacaklilar bilinçlendirilmektedir, bununla beraber müzakereler sonucu komiser tarafindan olusturulan konkordato tutanagi kabul ve ret oylari ile beraber derhal imza olunmaktadir.
Alacaklilar toplantilarinin tamamlanmasindan itibaren en geç üç gün içinde konkordatoya iliskin bütün belgeler, alacaklilarin projeyi kabul edip etmedigi ve tasdike uygun olup olmadigina dair gerekçeli rapor komiser tarafindan hazirlanmakta ve mahkemeye tevdi edilmektedir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.