Ilaçlarin yurt disindan ilaç temini programi yoluyla tedarik edilmesi, ilaçlar için öngörülen istisnai ithalat rejimlerinden biridir. Bir ilacin Türkiye'de ruhsatlandirilmamis oldugu yahut ruhsatli olmakla birlikte piyasada bulunamadigi ancak hastalarin söz konusu ilaca ihtiyaç duydugu durumlarda, hekim talebi ile ilacin bu özel yöntemle tedarik edilmesi mümkün olmaktadir. Yurt disindan ilaç temini kapsaminda ilaçlarin ithal edilmesi hususunda yetkili olan kurumlar Uluslararasi Saglik Hizmetleri A.S. ("USHAS"), Türk Eczacilari Birligi Iktisadi Isletmesi ("TEB") ve /veya Sosyal Güvenlik Kurumu ("SGK") bünyesindeki Ibn-i Sina Saglik Sosyal Güvenlik Merkezidir..
Ürünün yurt disindan ilaç temini programi için onaylanmasi halinde, ürünler Türkiye Ilaç ve Tibbi Cihaz Kurumu'nun ("TITCK") Yurt Disi Ilaç Listesi'ne eklenmekte ve günümüzde çogunlukla TEB ile SGK tarafindan yurtdisindan ilaç temini esasina dayanilarak ithal edilmektedir. Ilgili ürünün SGK tarafindan geri ödenmesine karar verildigi takdirde, ürün SGK'nin Saglik Uygulama Tebligi'nin EK-4/C listesinde yayinlanmaktadir.
Bu istisnai tedarik yöntemi, Türkiye'de patent haklarinin korunmasi ve kullanilmasi hususunda birtakim sorunlara neden olmaktadir. Kendisi de yurt disindan ilaç temini programi kapsaminda patentli ürününü tedarik eden patent sahibi, patenti ihlal edebilecek olan rakip ürünün varligindan, ürünün Yurt Disi Ilaç Listesi'ne dâhil edilmesiyle haberdar olmaktadir.
Patent ihlalinin varliginin süpheli ya da kaçinilmaz oldugu durumlarda, patent sahibi yasal haklarini kullanmak istemekte ancak kamuyla açik olarak paylasilmayan tedarikçi bilgisine erisememektedir. Patent sahibinin haberdar oldugu tek muhatap, ihlale yol açan ürünlerin ithalatçisi konumundaki TEB veya SGK olmaktadir. Yargitay'in bir kararinda; mütecaviz ürünün yurt disindan ilaç temini yoluyla tedarik edilmesi halinde ürünün ithalatçisi olan Türkiye'deki alicinin, ilgili olay özelinde TEB'in, patent tecavüzü davasinin potansiyel taraflarindan biri olabilecegine isaret edilmektedir. Ancak ilgili kurumlar, hâlihazirda ürün tedarik eden patent sahibinin çözüm ortaklari olmasi sebebiyle kurumlar aleyhine dava açilmasi tercih edilmeyebilmektedir. Uygulamada TITCK, TEB ve SGK; ihlal tehlikesi yaratan ürününün tedarikçisinin kim oldugu bilgisini paylasmamaktadir. Patent haklarinin bu alanda etkin olarak kullanilmasinin saglanmasi için Yurt Disi Ilaç tedarigi ve geri ödeme süreçlerinin daha seffaf bir sekilde yürütülmesi gerekmektedir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
