Turkey: İnternet Kanunu Kapsamındaki Değişiklikler

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda ("5651 sayılı Kanun") Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("Değişiklik Kanunu") 31 Temmuz 2020 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlandı. Değişiklik Kanunu ile, internet hukukuna yönelik önemli değişikler getirildi. Getirilen değişiklikleri sosyal medya düzenlemelerine yönelik değişiklikler ve genel sürece yönelik değişikler şeklinde iki ana başlık altında incelemek mümkündür.

SOSYAL MEDYA DÜZENLEMELERI:

Değişiklik Kanunu ile ilk kez "sosyal ağ sağlayıcısı" tanımı getirilmiştir. Sosyal ağ sağlayıcısı, "sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler" olarak tanımlanmıştır. Sosyal ağ sağlayıcıların tanımının kapsamı geniş düzenlenmiş olup, uygulamalar ile birlikte netlik kazanması beklenmektedir.

Değişiklik Kanunu ile Türkiye'den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılara aşağıdaki yükümlülüklere uyma zorunluluğu getirilmiştir. Sosyal ağ sağlayıcılarına yönelik yükümlülükler 1 Ekim 2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.

Temsilci Atama Yükümlülüğü

Yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar; kamu kurumları ve/veya kişiler tarafından gönderilecek tebligat, bildirim veya talepleri almaya yetkili olacak ve söz konusu tebligat, bildirim veya taleplerin cevaplandırılması ve yerine getirilmesi için yetkili en az bir kişiyi Türkiye'de temsilci olarak belirlemekle ve bu kişiyi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na ("Kurum") bildirmekle yükümlülerdir.  Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunludur. Sosyal ağ sağlayıcılar, temsilcinin bilgilerine ayrıca internet sitelerinde kolayca erişim sağlanacak şekilde yer verirler.

Temsilci atama ve Kurum'u bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılara beş kademeli bir yaptırım sistemi uygulanacaktır;

• Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, ilk olarak Kurum tarafından bildirimde bulunulur. Bildirimden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde Kurum tarafından 10 milyon Türk Lirası idari para cezası verilecektir.
• Verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yerine getirilmemesi hâlinde, 30 milyon Türk Lirası idari para cezası verilecektir.
• İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde, Türkiye'de mukim vergi mükellefi olan kişilerin sosyal ağ sağlayıcısına reklam vermesi Kurum tarafından yasaklanır. Bu kapsamda, yeni sözleşme kurulamayacak ve para transferi yasaklanacaktır.
• Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde Kurum, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin %50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilir.
• İlk internet bant genişliği daraltılmasına ilişkin kararın uygulanmasından itibaren 30 gün için de söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde Kurum, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin %90 oranına kadar daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilir.

Sosyal ağ sağlayıcının temsilci atama ve Kurum'u bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmesi hâlinde verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve kararlar hükümsüz hâle gelecektir.

İçerik Kaldırma Taleplerine Cevap Verme Yükümlülüğü

Yurtiçi ve yurtdışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, kişilik hakları ve özel hayatın gizliliği düzenlemeleri uyarınca kişilerden gelen içerik kaldırma taleplerine en geç 48 saat içerisinde cevap vermekle yükümlüdür. Sosyal ağ sağlayıcılarının bu yükümlülüğünü yerine getirmek üzere düzenlemenin yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2020 tarihinden itibaren üç ay içinde gerekli çalışmaları tamamlaması gerekmektedir. Yükümlülüğü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılara 5 milyon Türk Lirası idari para cezası verilecektir.

Raporlama Yükümlülüğü

Yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar, kendilerine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi ve kişiler tarafından yapılacak başvurulara ilişkin istatiksel ve kategorik bilgileri içeren raporları altı aylık dönemlerle Kurum'a bildirecektir. İlk raporun sunulma tarihi Haziran 2021 olarak belirlenmiştir.  Söz konusu yükümlülüğü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılara 10 milyon Türk Lirası idari para cezası verilecektir.

Kullanıcı Verilerinin Türkiye'de Barındırılması Yükümlülüğü

Yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar, Türkiye'deki kullanıcıların verilerini Türkiye'de barındırma yönünde gerekli tedbirleri almakla yükümlülerdir.

Mahkeme Kararlarının Uygulanması için 24 Saatlik Süre

Hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin sosyal ağ sağlayıcına bildirimine rağmen 24 saat içinde içeriği çıkarmayan veya erişimi engellemeyen sosyal ağ sağlayıcılar, doğan zararların tazmin edilmesinden sorumlu olacaktır. Yukarıdaki düzenlemelerden farklı olarak, bu yükümlülük erişim sayısından bağımsız olarak tüm sosyal ağ sağlayıcılar için uygulanacaktır.

GENEL SÜRECE YÖNELIK DEĞIŞIKLIKLER

Aşağıda belirtilen düzenlemeler, Değişiklik Kanunu'nun Resmî Gazete'de yayımlanması ile birlikte yürürlüğe girmiştir:

Bildirim Süreci

5651 sayılı Kanun kapsamında verilen idari para cezaları kararları, muhatabın yurt dışında bulunması hâlinde Kurum tarafından internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçları ile de tebliğ edilebilecektir. Bildirimin yapıldığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebligat yapılmış sayılır.

İçerik Çıkarma Alternatifi

Değişiklik Kanunu ile katalog suçları düzenleyen madde 8 ve kişilik haklarını düzenleyen madde 9'da yapılan değişiklikler ile suç veya ihlal oluşturan kısmi içeriğin çıkarılmasının mümkün olduğu hâllerde, erişimin engellenmesi kararı yerine ilgili içeriğin çıkarılması kararı verilmesi imkânı sağlanmıştır.

Kişilik Haklarının Korunması

İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi halinde hâkim, ihlale konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilebilecektir. Kararda ayrıca Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı da gösterilecek olup böylece kişilik haklarının etkin korunması sağlanacaktır.

Değişiklik Kanunu'nun tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.