Sahibinden.com, birçok farklı kategoride ürün ve hizmet sunarken kullanıcıların yeni veya ikinci el ürünleri satın alabileceği, satabileceği ve kiralayabileceği bir çevrimiçi pazar olarak kurulmuştur. Fast Company tarafından yapılan Türkiye'nin En Büyük 100 İnternet Şirketi araştırmasına1 göre ciro bakımından ilk otuz şirketin içinde olan Sahibinden Bilgi Teknolojileri Pazarlama ve Ticaret AŞ (“Sahibinden”) hakkında Rekabet Kurulu (“Kurul”), hâkim durumun kötüye kullanılıp kullanılmadığının tespiti için 30 Eylül 2021 tarihinde soruşturma başlatmıştı.

Soruşturma neticesinde verilen karara ilişkin açıklama 23.08.2023 tarihinde yayımlanmış olup karar uyarınca, Sahibinden'in

  • Soruşturma konusu faaliyetlere yönelik çevrim içi platform hizmetleri pazarlarında hâkim durumda olduğu,
  • Öte yandan kurumsal üyelerinin veri taşımalarını engellemek suretiyle birden fazla platform kullanmalarını zorlaştırması ve kurumsal üyeleriyle imzaladığı sözleşmelerdeki rekabet etmeme hükümleri dolayısıyla fiili/sözleşmesel münhasırlık uyguladığı,
  • Ayrıca rakip platformların online ilan ve satış alanındaki faaliyetlerini zorlaştırdığı

tespit edilerek, hakim durumunu kötüye kullandığı sonucuna varılmıştır.

Rekabet Kurulu, ihlal sebebiyle Sahibinden'e 40.150.533,15 TL idari para cezası verilmesine karar vermiştir.

Kararda bunun yanı sıra, ihlalin sonlandırılması ve pazardaki etkin rekabetin tesisi için Sahibinden'e birtakım yükümlülükler de getirilmiştir. Buna göre Sahibinden'in

  • Kurumsal üyeler ile imzaladığı sözleşmeleri, ihlal konusu hükümleri içermeyecek şekilde 3 ay içinde yeniden düzenlemesine,
  • Kurumsal üyelerin emlak ve vasıta ilan verilerini rakip platformlara ve rakip platformlardaki ilan verilerini Sahibinden platformuna etkin şekilde taşıyabilmelerini ve bu verileri güncel tutmalarını sağlayacak altyapıyı herhangi bir bedel talep etmeksizin kurmasına,
  • Kararın gereğinin yerine getirildiğini sürecin başlangıcında ve sonunda Rekabet Kurumu'na belgelendirmesine,
  • İlk uyum tedbirinin uygulanmasından itibaren 3 yıl boyunca her yıl Rekabet Kurumu'na rapor sunmasına

hükmedilmiştir.

Bu karar, kişisel verilerin korunması hukuku ile rekabet hukukunun ortak paydasında gerçekleşmesi nedeniyle önem taşımaktadır. Şöyle ki, veri taşınabilirliğinin veri sorumluları tarafından güvence altına alınması Kişisel Verilerin Korunması hukuku ile ilgili bir hususken, bu taşınabilirliğin veri sorumluları tarafından haksız rekabete sebebiyet verecek şekilde kısıtlanması ise rekabet hukukunun kapsamında yer almaktadır. Kurul'un bu konuda vermiş olduğu idari para cezası hakim durumda bulunan teşebbüsler için KVKK ve GDPR uyum süreçlerinin dikkatli bir şekilde yürütülmesi gerektiğine işaret etmektedir. Veri taşınabilirliği hakkı Türk hukukunda spesifik olarak düzenlenmemiştir. Ancak Rekabet Kurumu'nun gerek güncel Sahibinden.com kararında, gerekse Nisan 2022 tarihli Nadir Kitap kararında detaylı olarak ele alındığı üzere, uyum pratiklerinin bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmesi ve bu pratiklere konu hak ve yükümlülüklerin de ilişkili oldukları tüm alanlar bakımından incelenmesi gerekir.

Sonuç olarak veri koruma ve rekabet hukuku gibi uyum alanlarının birlikte ele alınması, modern iş dünyasının karmaşıklığı ve hızla değişen düzenlemelerin getirdiği zorluklar nedeniyle hayati önem taşır. Bu iki alanın etkileşimi, özellikle dijital çağın veri odaklı iş modelleri ve pazar dinamikleriyle birleştiğinde daha belirgin hale gelir. İşletmeler için sürdürülebilir başarı ve uyumu temin etmek, kişisel verilerin korunması hukuku ve rekabet hukukunu birlikte değerlendirmeyi gerektirir. Sahibinden kararı da uyumun bu iki alanını bütünleşmiş bir şekilde ele almanın önemini gözler önüne sermiştir.

Bu karmaşık gereklilikleri etkili bir şekilde yönetmek, uyum profesyonellerinin rehberliğini gerektirecektir. Uyum profesyonelleri, işletmelere veri koruma ve rekabet hukuku uyum süreçlerini entegre bir şekilde tasarlama ve uygulama konusunda yardımcı olurlar. Ayrıca, yasal riskleri en aza indirgeme ve etik standartları yükseltme konularında destek sağlarlar. Bu bağlamda, bir uyum profesyonelinin rehberliği ve uzmanlığı, işletmelerin başarılı ve sürdürülebilir bir şekilde faaliyet göstermelerine katkı sağlayacaktır.

Sahibinden hakkındaki Kurul kararının detaylarına  buradan ulaşabilirsiniz.

Nadir Kitap hakkındaki Nisan 2022 tarihli Kurul kararının detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.

 

Yazının hazırlanmasındaki destekleri için Ömer Emin Yılmaz'a teşekkür ederiz.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.