Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”) tarafından hazırlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmelik'inde (“Lisans Yönetmeliği”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”), 10 Mart 2022 tarihli ve 31774 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği ile Trijenerasyon kavramı mevzuata girmiş, depolama tesisine ilişkin hükümler getirilmiş, rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisleri ile ilgili yenilikler getirilmiş, üretim, dağıtım ve tedarik lisansı sahibi tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerinde değişiklikler öngörülmüştür. Lisans Yönetmeliği'nde yapılan değişikliklere aşağıda yer verilmiştir.
- Üretim, Dağıtım ve Tedarik Lisansı Sahibi Tüzel Kişilerin Hak ve Yükümlülüklerine Dair Yapılan Değişiklikler
Lisans Yönetmeliği'nin 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde redaksiyona gidilerek, üretim tesisinin tamamının geçici kabulünün yapıldığı tarihe kadar olan gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin her yılın Ocak ve Temmuz ayları içerisinde EPDK'ya ilerleme raporu sunma yükümlülüğünün lisansa derç edilen kurulu gücün tamamının kabulü yapılıncaya kadar devam edeceği öngörülmüştür.
Aynı fıkranın (e) bendinde yapılan değişiklikle rüzgar enerjisine dayalı üretim lisansı sahibi tüzel kişilerden kriz, gerginlik ve harp durumlarında bir takım önlemler alınmasını talep edecek kurumların kapsamı genişletilerek Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı da bu kurumlar arasına eklenmiştir.
Aynı fıkraya eklenen (ı) bendiyle üretim lisansı sahiplerinin lisans verilmesine dayanak olan gerekli izin, onay, ruhsat ve benzerlerinin geri alınması, kaldırılması, sonlandırılması, yürütmesinin durdurulması veya iptal edilmesi halinde bu hususu en geç bir ay içerisinde EPDK'ya bildirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Lisans Yönetmeliği'nin 33 ve 34 üncü maddelerine eklenen yeni hükümlerle dağıtım şirketlerinin
- genel müdür,
- genel müdür yardımcısı ve
- başka unvanlar altında istihdam edilen ancak yetki ve görevleri itibariyle müdür yardımcısına denk veya daha üst makamlarda imza yetkisini haiz diğer yöneticilerin
aynı ortaklık yapısına sahip diğer elektrik dağıtım şirketleri dışında, elektrik piyasasına, elektrik piyasası ile ilgili hizmet veren diğer şirketlerde eş zamanlı olarak görev alması yasaklanmıştır. Benzer şekilde görevli tedarik şirketlerinin;
- genel müdür,
- genel müdür yardımcısı ve
- başka unvanlar altında istihdam edilen ancak yetki ve görevleri itibariyle müdür yardımcısına denk veya daha üst makamlarda imza yetkisini haiz diğer yöneticilerin
aynı ortaklık yapısına sahip diğer görevli tedarik şirketleri dışında elektrik piyasasına, elektrik piyasası ile ilgili hizmet veren diğer şirketlerde eş zamanlı olarak görev alması yasaklanmıştır. Buna ek olarak görevli tedarik şirketi ile aynı kontrol yapısına sahip tedarik şirketlerinin
- yönetim kurulu üyesi,
- genel müdür,
- genel müdür yardımcısı ile
- bu kişilere denk veya daha üst makamlarda imza yetkisini haiz diğer yöneticilerin
farklı kişilerden oluşturulması zorunluluğu getirilmiştir.
Dağıtım şirketlerinin lisanslarına derç edilen bildirim adreslerinin faaliyette bulunduğu dağıtım bölgesi içinde bir yer olması zorunluluğu getirilmiştir. Görevli tedarik şirketlerine, faaliyetleri için diğer şirketlerden ayrı bir internet sitesi kurmak ve işletmek yükümlülüğü getirilmiştir. Dağıtım ve tedarik şirketlerince, öngörülen bu yükümlülüklere uygunluğun Değişiklik Yönetmeliği'nin 17 inci maddesi gereği 01 Temmuz 2022 tarihine kadar sağlanması gerekmektedir.
Lisans Yönetmeliği'nin dışardan hizmet alımına ilişkin düzenlemelerin yer aldığı 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine tahsilat işlemleri de eklenmiş olup bu hükümle birlikte dağıtım şirketlerinin tahsilat işlemleri için dışardan hizmet alımının önü açılmıştır.
- Elektrik Enerjisi Depolama Faaliyetine İlişkin Yapılan Düzenlemeler
Lisans Yönetmeliği'nin 15 inci maddesine eklenen sekizinci fıkrayla önlisans başvurularının değerlendirilmesinde kurulması planlanan elektrik üretim tesisine bütünleşik yani aynı santral sahası içerisinde elektrik depolama ünitesi de kurulmak istenmesi halinde elektrik depolama ünitesinin gerekli teknik kriterleri uygunluğu hakkında Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi'nden (“TEİAŞ”) görüş alınması gerektiği ifade edilmiştir. Bu düzenlemeyle aynı yönde olacak şekilde aynı Yönetmelik'in 24 üncü maddesinin on sekizinci fıkrasına eklenen (d) bendinde önlisansa bütünleşik elektrik depolama ünitesi eklenmesi için yapılan tadil başvurularında da söz konusu elektrik depolama tesisinin gerekli teknik kriterlere uygunluğu hakkında TEİAŞ'tan görüş alınması şartı aranmıştır.
Lisans Yönetmeliği'nin 20 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (ç) bendinde yapılan değişiklik ve fıkraya eklenen (d) bendiyle tedarik lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişilerin lisanslarına müstakil elektrik depolama tesisi de eklemek istemeleri halinde bu tesis için sermaye yeterliliği ve teminat şartının aranmayacağı, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (“ÇEDY”) kapsamında gerekli olan kararın Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (“Kurul”) kararında belirtilen süre içerisinde EPDK'ya sunulması halinde depolama tesisine ilişkin bilgilerin tedarik lisansına derç edileceği hüküm altına alınmıştır. Bu başvuruda da depolama tesisinin gerekli teknik kriterleri uygunluğu hakkında TEİAŞ'tan görüş alınması gerektiği tekrarlanmıştır.
Keza üretim lisansına konu tesislere elektrik depolama ünitesi eklenmesi için veya mevcut tedarik lisansına müstakil elektrik depolama tesisi eklenmesi için yapılan tadil başvurularında depolama ünitesinin/tesisinin gerekli teknik kriterleri uygunluğu hakkında TEİAŞ'tan görüş alınması gerektiği yinelenmiştir.
- Lisansın Sona Erme Sebepleri Yeni Bir Hal Eklenmiştir
Lisans Yönetmeliği'nin 26 ncı maddesinde düzenlenen lisansların sona erme sebeplerine icra takibi sonucu üretim tesisinin satışının kesinleşmiş olması yani satış bedelinin yatırılması ve ihalenin iptali davasının açılmamış veyahut açılmışsa bu kararın aksi yönde kesinleşmiş olması hali eklenmiştir.
- Rüzgar Enerjisine Dayalı Santral Sahasının Değiştirilmesi Hakkındaki Yeni Düzenlemeler
Lisans Yönetmeliği'nin 24 üncü maddesinin dokuzunca fıkrasına eklenen yeni hükümlerle üretim lisansına konu üretim tesisi sahasının değiştirilmesi için yapılan tadil başvurularında rüzgar enerjisine dayalı tesisler için bir takım kolaylıklar öngörülmüştür. Bu kapsamda (i) santral sahasının bir bölümünün aynı sahada kalması, (ii) toplam santral sahası büyüklüğünün değişmemesi, (iii) tadil talebine ilişkin gerekçelerin mücbir sebep kapsamında olduğunun Kurul tarafından onaylanması, (iv) tesisin kısmen veya tamamen işletmede olması şartıyla Lisans Yönetmeliği'nde öngörülen teknik değerlendirme şartının aranmayacağı ifade edilmiştir. Ancak santral sahasında meydana gelen değişikliğin kesişme/çakışma ve komşu sahalardaki türbinlerin etkileşim durumuna ilişkin olarak Enerji İşleri Genel Müdürlüğünün (“EİGM”) görüşü alınacağı ifade edilmiştir.
- Getirilen Diğer Değişiklikler
Lisans Yönetmeliği'ne “Trijenersayon” tanımı eklenerek, kavramın “Elektrik üretimi, ısıtma ve soğutma işlemlerinin eşzamanlı olarak birlikte yapıldığı enerji üretim tesislerini” anlamına geleceği düzenlenmiş ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca belirlenen verimlilik değerini sağlayan trijenerasyon tesisleri şirket kurma ve lisans alma yükümlülüğünden muaf tutulmuştur.
Lisans Yönetmeliği'nin 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklikle üretim lisansı alındıktan sonra üretim lisansına konu sahada malikin kendi arazisi üzerinde EİGM tarafından teknik değerlendirmede uygun bulunması ve üretim lisanslı tesisleri etkilememek şartıyla kurabileceği lisanssız üretim tesislerinin kapsamı daraltılmış ve artık yalnızca rüzgâr enerjisine dayalı üretim lisansına konu sahalarda malikin kendi arazisi üzerinde lisanssız üretim tesisi kurabileceği hüküm altına alınmıştır.
Lisans Yönetmeliği'nin 20 nci maddesinin altıncı fıkrasının (d) bendi uyarınca 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunu (“YEKA”) kapsamında üretim tesisi kurulması için yapılan üretim lisansı başvurularında aranan şirket asgari sermayesinin EPDK tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının, kural yirmi olmakla birlikte, yüzde beşine artırılması lisans verilmesi için yeterli görülmekteyken anılan bentte yapılan değişiklikle söz konusu kolaylık yalnızca mekanik gücü yani tesisin tam kapasiteyle çalıştığında fiilen üretebileceği gücü 100 MW'ı aşan YEKA kapsamındaki üretim tesislerine hasredilmiştir. Bu düzenlemeyle birlikte artık mekanik gücü 100 MW'ın altında olan üretim tesisleri, YEKA kapsamında olsa bile lisans sahibinin asgari sermayesinin EPDK tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının en az yüzde yirmisi kadar olmalıdır.
Lisans Yönetmeliği'n 30 uncu maddesine eklenen fıkrayla kabulü yapılarak işletmeye geçen biyokütleye dayalı elektrik üretim tesislerine ilişkin lisans sahibi tüzel kişilerin ÇEDY kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından alınması gereken belgeyi 24 ay içerisinde EPDK'ya sunmak zorunda oldukları hüküm altına alınmıştır. Ancak Değişiklik Yönetmeliği'nin 17 inci maddesinde öngörülen geçiş hükmüyle daha önce tamamen veya kısmen işletmeye geçen tesislerin Değişiklik Yönetmeliği'n yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 24 ay içerisinde bu eksikliği gidereceği düzenlenmiştir.
Lisans Yönetmeliği'nin pay devrine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı 57 inci maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle “üretim lisansı” sahibi tüzel kişiler için öngörülen pay devrine ilişkin bildirim yükümlülüğü, “tarifesi düzenlemeye tabi olmayan lisans” sahibi tüzel kişiler olarak değiştirilmiştir. Birleşme ve bölünme işlemleri için verilen izinin azami 6 aylık geçerlilik süresinin artık 6 aydan az olmamak üzere Kurul tarafından belirleneceği düzenlenmiştir.
- Yönetmelik'in Yürürlük Tarihi
10 Mart 2022 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Değişiklik Yönetmeliği, geçiş hükümleriyle birlikte aynı gün yürürlüğe girmiştir. Değişiklik Yönetmeliği ile getirilen bu düzenlemelere aykırılık halinde Elektrik Piyasası Kanunu'nun 16 ncı maddesinde öngörülen yaptırımlar uygulanabilecektir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
