7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanunu (“Kanun”), 08 Mart 2022 tarihli ve 31772 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun, sadece nükleer nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetleri düzenlemekle kalmamış ayrıca 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nda da bazı değişiklikler öngörmüştür. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nda yapılan değişikliklere aşağıda yer verilmiştir.
- Lisanssız Yürütülebilecek Faaliyetler Kapsamında Getirilen Düzenlemeler
Elektrik Piyasası Kanunu'nun 14 üncü maddesi kapsamında şirket kurmaksızın ve lisans almaksızın yürütülebilecek üretim faaliyetinin kapsamı genişletilmiştir. Bu kapsamda 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde yapılan değişiklikle elektrik aboneliği Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne (“DSİ”) ait tarımsal sulama amaçlı tesislerin elektrik ihtiyaçlarını karşılamak için yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri bakımından öngörülen muafiyet kapsamına, elektrik aboneliği sulama birliklerine ait tarımsal sulama amaçlı tesislerin elektrik ihtiyaçlarını karşılamak için DSİ'nin izniyle kurulan ve işletilen yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri de dahil edilmiştir. Buna ek olarak maddeye eklen (ğ) bendiyle sulama birliği ve DSİ'nin mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan taşınmazlar ile sulama birliklerinin işletme, bakım, onarım ve yönetim sorumluluğuna sahip olduğu diğer taşınmazlar üzerinde DSİ'nin uygun görüşüyle bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olarak kurulan ve sulama birlikleri tarafından işletilen yenilenebilir enerji üretim tesisleri de şirket kurma ve lisans alma yükümlülüğünden muaf tutulan faaliyetler arasına dahil edilmiştir.
Kanun'un 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla kurulacak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine lisans muafiyeti getiren (g) bendinde de değişiklik yapılarak Belediye ve bunların bağlı kuruluşları ile sanayi tesisleri ve tarımsal sulama amaçlı tesislere bağlantı anlaşmalarındaki sözleşme gücünün iki katına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarına dayılı üretim tesisini şirket kurma ve lisans alma yükümlülüğü olmadan kurma imkanı getirilmiştir.
Kanun'un 14 üncü maddesine eklenen sekizinci fıkrada ise İl özel idaresi tarafından kurulan tüzel kişilerin, il özel idaresi tarafından işletilen basınçlı borulu sulama şebekesi veya klasik kanallı şebekeleri ile sadece sulama amacına hizmet eden şebekelerin su kaynakları üzerinde teknik imkan olması ve DSİ'nin uygun bulması şartıyla kuracakları enerji üretim tesisleri lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamına dahil edilmiştir. Bu kapsamdaki tesisler için DSİ ile imzalanması gereken su kullanım hakkı anlaşmalarına ilişkin düzenlemelerin 3 ay içerisinde yapılması gerekmektedir.
- Tüketicilerin ve Elektrik Üretiminde Yüksek Maliyetli Üretim Tesislerinin Desteklenmesi İçin Getirilen Düzenlemeler
Elektrik Piyasası Kanunu'nun “Tarifeler ve tüketicilerin desteklenmesi” başlıklı 17 nci maddesine aşağıdaki hüküm eklenmiştir:
“Ulusal veya uluslararası piyasalarda elektrik enerjisi üretimine girdi olan emtia fiyatlarının ve/veya kaynak maliyetleri arasındaki farkların makul olmayan artışları nedenleriyle, arz güvenliğinin ve/veya tüketicilerin korunması amacıyla elektrik enerjisinin üretim maliyetleri dikkate alınarak, her seferinde altı ayı geçmemek üzere, Kurum tarafından kaynak bazında tüketiciyi ve/veya maliyeti yüksek üretimi destekleme bedeli belirlenebilir. Bu bedel, üretim maliyeti düşük üreticiden karşılanarak arz güvenliğinin, maliyeti yüksek üretimin ve/veya tüketicilerin desteklenmesi amacıyla kullanılır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın uygun görüşü alınarak Kurum tarafından belirlenir.”
Bu hükümle maliyet artışlarına karşı tüketicilerin korunması veya arz güvenliğinin sağlanması amacıyla tüketicilerin veya elektrik üretiminde diğer üreticilerle makul olmayan maliyet farkı bulunan yüksek maliyetli üreticilerin, desteklenmesi amaçlanmaktadır. 7381 sayılı Kanun'un kabul edildiği Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 27. dönem 5. yasama yılı 63. birleşim genel kurul tutanağında bu hükmün amaçına ilişkin olarak:
“6446 sayılı Kanun'un 17'nci maddesine eklenmesi önerilen düzenlemeyle yukarıda belirtilen durumların oluşması hâlinde bir taraftan tüketicilerin yüksek elektrik fiyatlarına maruz kalmalarının önlenmesi, diğer taraftan ise organize piyasalarda oluşan piyasa fiyatlarının üzerinde maliyetleri olan üretim tesislerinin maliyetlerinin bir kısmı karşılanmak suretiyle, söz konusu üretim tesislerinin de üretime devam edebilmelerinin temin edilmesi, böylelikle yeterli elektrik enerjisinin sağlanarak arz güvenliğinin korunması amaçlanmaktadır.”
gerekçesine yer verilmiştir. Özetle bu hükümle kömür ve doğalgaz fiyatlarının uluslararası piyasalarda yaşanan makul olmayan artışların başta nihai tüketiciler olmak üzere ülke ekonomisindeki ilgili tüm taraflar üzerindeki maliyet artışının olumsuz etkilerinin giderilmesi hedeflenmiştir. Bu hüküm kapsamında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının uygun görüşü alınarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”) tarafından uygulamaya ilişkin usul ve esaslar hazırlanacaktır. Kanun hükmü ve belirlenecek usul ve esaslar doğrultusunda elektrik üretimine konu olan malların veya elektrik üretiminde kullanılan kaynakların maliyetlerinde makul olmayan artışlar olması halinde, tek seferde en fazla 6 aylık bir dönem için EPDK kaynak bazında tüketiciyi ve/veya maliyeti yüksek üretimi destekleme bedeli belirleyecek ve uygulayabilecektir. Bu bedel, üretim maliyeti düşük üreticilerden karşılanacak, arz güvenliğinin maliyeti yüksek üretimin ve/veya tüketicilerin desteklenmesi amacıyla kullanılacaktır.
- Düzenlemelerin Yürürlük Tarihi
08 Mart 2022 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Kanun, aynı gün yürürlüğe girmiştir. Usul ve esasların belirlenmesi için gerek DSİ'nin gerekse EPDK'nın gerekli ikincil düzenlemeleri yapması beklenmektedir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
