07.07.2022 tarihinde 6563 sayili Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkinda Kanun'da degisiklik yapilmis ve buna istinaden 29.12.2022 tarihinde Elektronik Ticaret Araci Hizmet Saglayici ve Elektronik Ticaret Hizmet Saglayicilar Hakkinda Yönetmelik ("Yönetmelik") Resmî Gazete'de yayimlanmistir. Ilgili Yönetmelik kapsaminda, elektronik ticaret araci hizmet saglayici ("ETAHS") ve elektronik ticaret hizmet saglayicilarin ("ETHS") yükümlülükleri, elektronik ticarette haksiz ticari uygulamalari, hukuka aykiri içerik, aracilik sözlesmesi, elektronik ticaret lisansi ve elektronik ticaretle ilgili diger hususlar düzenlenmistir. Bununla birlikte, Yönetmelik'in uygulanmasina iliskin geçis süreci öngörülmüs ve asagida yürürlük tarihi farkli olarak belirtilen hükümler disinda, yürürlük tarihi 01.01.2023 olarak belirlenmistir.
Yönetmelik'te yer alan bazi önemli terimler ve tanimlari su sekildedir:
Elektronik ticaret: "Fizikî olarak karsi karsiya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçeklestirilen çevrim içi iktisadî ve ticari her türlü faaliyet",
ETAHS (Yönetmelik ETAHS'leri net islem hacmine göre 3 kategoriye ayirmaktadir. 3 kategori su sekildedir: Orta, Büyük ve Çok Büyük): "Elektronik ticaret pazar yerinde elektronik ticaret hizmet saglayicilarin mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözlesme yapilmasina ya da siparis verilmesine imkân saglayan araci hizmet saglayici",
ETHS (Yönetmelik ETHS'leri net islem hacmine göre 3 kategoriye ayirmaktadir. 3 kategori su sekildedir: Orta, Büyük ve Çok Büyük): "Elektronik ticaret pazar yerinde ya da kendine ait elektronik ticaret ortaminda mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözlesme yapan ya da siparis alan hizmet saglayici" ve
Elektronik ticaret pazar yeri: "ETAHS'nin aracilik hizmetini sundugu elektronik ticaret ortami."
Yönetmelik kapsaminda düzenlenen yükümlülükler ve diger hususlar ise asagidaki gibidir:
1- Bilgi verme ve/veya Dogrulama Yükümlülügü
· ETHS'ler: ETHS'nin kendisine ait internet sitesinde "iletisim" basligi altinda saglanmasi gereken bilgiler düzenlenmistir. "Iletisim" bölümüne dogrudan ETHS'nin kendi elektronik ticaret ortaminin ana sayfasindan erisilmelidir. Ayrica, ETHS'ye ETAHS tarafindan tahsis edilen alanda hangi bilgilerin saglanacagi belirlenmistir. Saglanan bilgilerde bir degisiklik olmasi halinde ise, ilgili güncellemelerin yapilarak ETAHS'nin bilgilendirilmesi zorunludur.
· ETAHS'ler: "Iletisim" basligi altinda saglanmasi gereken bilgiler düzenlenmistir. Bu bölüme dogrudan ETAHS'nin kendi elektronik ticaret ortaminin (pazaryeri) ana sayfasindan ulasilmalidir. Ayrica ETAHS, ETHS'nin Yönetmeligin gerektirdigi zorunlu bilgileri görüntülemesi ve güncellemesi için ETHS'ye gerekli araçlari saglamalidir.
ETAHS, bu bilgileri ETHS'nin halka açik web sitesinden dogrulamalidir. Bu mümkün degilse, bu dogrulama dogrudan ETHS'den alinan belgeler araciligiyla yapilmalidir. ETAHS, dogrulayamadigi ETHS'lere aracilik hizmeti saglamamalidir. ETAHS, aracilik hizmeti verdigi ETHS'nin tanitici bilgilerini güncel olarak sekilde muhafaza etmelidir.
ETAHS, kamu kurum ve kuruluslarinin kendisiyle dogrudan iletisim kurmasina imkân saglayacak bir gerçek veya tüzel kisiyi irtibat noktasi olarak belirleyerek, bu kisinin iletisim bilgilerini Ticaret Bakanligi'na ("Bakanlik") bildirecektir.
2- Siparise Iliskin Yükümlülükler
ETAHS ve kendine ait elektronik ticaret ortaminda faaliyet gösteren ETHS, ikinci el ürünlerin kullanilmamis ürünlerden farkli bir kategori/bölüm altinda satilmasini saglamakla yükümlüdür. Ayrica Yönetmelik, daha önce Mesafeli Sözlesmeler Yönetmeligi ile getirilen vergi dahil tam fiyatin gösterilmesi, satis kosullarinin tam olarak gösterilmesi, fiyatin hesaplanma yöntemi vb. gereklilikleri tekrarlamaktadir.
Ayrica, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkinda Kanun'a benzer sekilde, ETAHS ve kendine ait elektronik ticaret ortaminda faaliyet gösteren ETHS, siparisi aldigini, islemin yapildigi elektronik ticaret ortami üzerinden ve ayrica elektronik posta, kisa mesaj veya telefon aramasi gibi araçlardan en az biriyle gecikmeksizin aliciya bildirmekle yükümlüdür.
3- Hukuka Aykiri Içerik ve Haksiz Ticari Uygulamalar
· Hukuka Aykiri Içerik: Aksine hüküm bulunmadigi sürece ETAHS'nin, ETHS tarafindan sunulan içerik ve içerige konu mal veya hizmetle ilgili hukuka aykiri hususlardan sorumlu olmadigi düzenlenmistir. Ancak, ETHS tarafindan sunulan içerigin hukuka aykiri oldugundan haberdar olunmasi hâlinde ise ETAHS ilgili içerigi 48 saat içerisinde kaldirali ve ilgili kamu kurum ve kuruluslarina gerekçesiyle bildirmelidir.
· Haksiz Ticari Uygulamalar: ETAHS'nin aracilik hizmeti sundugu ETHS'nin ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yetenegini azaltan veya belirli bir karari almaya zorlayarak normal sartlarda taraf olmayacagi bir ticari iliskinin tarafi olmasina sebep olan uygulamalarinin haksiz oldugu düzenlenmistir. Haksiz ticari uygulamalar sinirli sayida verilmemis, örnekleme yoluyla sayilmistir. Örnegin, ETHS'nin onayi alinmadan önce ETAHS tarafindan 14 günün üzerinde cayma hakki süreleri belirlenemez.
Özellikle büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS, ETHS'nin üçüncü sahislarla olan ticari iliskilerini kisitlayamaz. Ayrica ETAHS, ETHS'nin alternatif kanallardan ayni ya da farkli fiyattan mal veya hizmet sunmasini ya da reklam yapmasini kisitlayamaz, herhangi bir kisiden mal veya hizmet teminine zorlayamaz. Buna imkân saglayan herhangi bir hükme aracilik sözlesmesinde yer verilemeyecegi hükme baglanmistir.
4- Fikri ve Sinai Mülkiyet Hakki Ihlali
Fikri ve sinai mülkiyet haklarina iliskin ihlaller hakkinda sikâyette bulunulmasi usulü düzenlenmistir. Ayrica, sikâyete itiraz usulü ile sikâyetin sonuçlandirilmasina iliskin usuller de Yönetmelik ile düzenlenmistir.
Bu kapsamda, ilgili sikâyet dâhili iletisim sistemi, noter veya KEP (kayitli elektronik posta) araciligiyla ürünü yayimdan kaldirilan ETHS tarafindan ETAHS'ye yapilir.
ETAHS, sikâyet basvurusunun kendisine ulasmasindan itibaren 48 saati geçmemek üzere gecikmeksizin sikâyete konu ürünü yayimdan kaldirarak durumu ETHS'ye ve hak sahibine bildirir. ETHS'ye yapilan bildirimde sikâyet basvurusuna itiraz yöntemleri de dahil edilmelidir.
Fikri ve sinai mülkiyet hakki ihlaline yönelik sikâyet basvurularina itiraz ise, itiraz gerekçeleri ve kanitlayici diger bilgi belgeler dahil olacak sekilde dâhili iletisim sistemi, noter veya KEP araciligiyla ürünü yayimdan kaldirilan ETHS tarafindan ETAHS'ye yapilir.
ETHS'nin itirazinda hakli oldugunun sunulan bilgi ve belgelerden açikça anlasilmasi halinde ETAHS, sikâyete konu ürünü itiraz basvurusunun kendisine ulasmasindan itibaren en geç 24 saat içinde yeniden yayimlar ve durumu hak sahibi ile ETHS'ye gecikmeksizin bildirir.
Yönetmelik'te kendi elektronik ticaret ortamini isleten ETHS'ye herhangi bir ihlalin bildirilme yöntemi düzenlenmemistir. Bu amaçla fikri mülkiyet ve sinai haklar mevzuatinda yer alan yöntemler kullanilabilir.
5- Aracilik Sözlesmesi
· Kurulmasi ve Tadili: ETAHS ile ETHS arasindaki ticari iliskinin kosullari yazili sekilde veya elektronik ortamda yapilan aracilik sözlesmesiyle belirlenecek olup, aracilik sözlesmesini asgari sartlarina da Yönetmelik'te yer verilmistir. Aracilik sözlesmesinin degisikligi halinde ise ETAHS'nin bildirim yöntemleri, degisiklerin uygulamaya konulacagi süreler ve ETHS'nin hangi durumlarda tazminatsiz fesih hakki oldugu ve bu hakkin nasil kullanabilecegi de Yönetmelik ile düzenlenmistir. Yönetmelik ile saglanan asgari sartlar ile ETHS'ler için asgari bir koruma temin edilmesi amaçlanmis olup, sözlesmelerin tadili durumlarinda da ETHS'lerin hak kaybi yasamalarinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadir.
· Aracilik hizmetinin kisitlanmasi, askiya alinmasi ve sonlandirilmasi: ETAHS'nin, aracilik sözlesmesinde yer verilen nesnel ölçütler hariç olmak üzere aracilik hizmetini kisitlamasi, askiya almasi veya sonlandirmasi mümkün degildir. Ancak, kisitlama/askiya alma veya sonlandirmayi gerektiren durumlarin varligi halinde süreç Yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslara uygun ilerlemelidir. Aracilik hizmetinin kisitlanmasi, askiya alinmasi veya sonlandirilmasi durumunda ETHS, aracilik sözlesmesine ve hukuka uygun olmak kaydiyla mevcut siparislerini sonuçlandirmak zorundadir.
6- Genel Yükümlülükler
· ETAHS tarafindan aracilik hizmeti sundugu ETHS'ler ile elektronik ticaret pazar yerindeki her türlü iletisimini kolay ve ücretsiz saglamak üzere dahili iletisim sistemi kurulmali ve iletisimlerin bu sekilde saglanmasi gereklidir. Bu hükmün yürürlük tarihi 01.07.2023'tür.
· ETAHS'nin,
- kendisinin, veya
- ekonomik bütünlük içinde bulundugu kisilerin markasini tasiyan, ya da
- marka kullanim hakkini haiz oldugu mallari,
aracilik hizmeti sundugu elektronik ticaret pazar yerlerinde satisa sunmasi veya bu mallarin satisina aracilik etmesi yasaktir. Bu mallarin, farkli elektronik ticaret ortamlarinda satisa sunulmasi halinde ise bu ortamlar arasinda erisim imkâni sunmasi ve birbirinin tanitimini yapmasi yasaktir.
· ETAHS veya ETHS, önceden olumlu irade beyanlarini almadan ekonomik bütünlük içinde bulunmadigi kisilerin alan adlarinin münhasiran ana unsurunu olusturan tescilli markalarindan olusan anahtar kelimelere reklam vererek çevrim içi arama motorlarinda pazarlama ve tanitim faaliyetinde bulunamaz.
· Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS'ler elde ettigi veriler kullanirken Yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslara uymalidir. Bu kapsamda olan ETAHS'ler,
- ETHS veya alicidan elde ettigi verileri, yalnizca aracilik hizmetinin sunulmasi ve gelistirilmesi amaciyla kullanmali,
- Aracilik hizmetinden elde ettigi verileri, kendisinin ETHS oldugu durumda veya ekonomik bütünlük içinde bulundugu ETHS'ler üzerinden diger ETHS'lerle rekabet ederken kullanmamali, ve
- ETHS'nin Yönetmelik ile belirlenen verileri bedelsiz ve etkin sekilde tasimasina ve aracilik sözlesmesinin süresi içinde bu verilere erisim saglamasina teknik imkân sunmalidir. Bu hükmün yürürlük tarihi 01.01.2024'tür.
· Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ile orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETHS'ler, sirket kurulusu ve %5 veya daha fazla pay devri sonucunu doguran pay devri ve edinimlerini (borsada kayden izlenen paylar hariç) ETBIS'e bildirmelidir.
· Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ile orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETHS'ler bagimsiz denetime tabidir ve bagimsiz denetim raporunda yer almasi gereken asgari hususlar Yönetmelik ile belirlenmistir.
· Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS, ETHS tarafindan saglanan içerikle ilgili olarak her yil inceleme yapmali ve bu incelemeye iliskin mevzuata uygunluk raporu hazirlayarak Bakanliga sunmalidir.
· Çok büyük ölçekli ETAHS ve çok büyük ölçekli ETHS'ler için önemli kisitlamalar da öngörülmüstür. ETAHS, elektronik ticaret ortaminda ekonomik bütünlük içinde oldugu bankalar dahil olmak üzere herhangi bir ödeme hizmeti saglayicisi veya kredi hizmeti saglayicisi kullanamaz.
7- Reklam ve Indirim Bütçesi
Yönetmelik'in uygulanmasinda reklam ve indirim kabul edilecek uygulamalar belirtilerek, "Reklam Bütçesi" ve "Indirim Bütçesi" kapsaminda harcamaya ve indirime ayrilabilecek tutarlar Yönetmelik ile düzenlenmistir.
Genel olarak Reklam Bütçesi ve Indirim Bütçesi, net islem hacmi gibi bazi ekonomik göstergelerle orantili olarak belirlenmelidir.
Bu düzenleme ile özellikle büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ve ETHS'ler saldirgan reklam politikalari, tüketici aldatici ve rekabet ortamini bozucu uygulamalari izlemelerinin engellenmesi amaçlanmistir. Kazuistik bir yöntemle reklam ve indirime ayrilabilecek bütçelerin ve bu bütçeler kapsaminda ayrilabilecek tutarlarin belirlenmesinde haksiz rekabetin önlenmesi de amaçlanmistir.
8- Elektronik Ticaret Lisansi
Elektronik ticaret lisansi almakla yükümlü olan ETAHS ve ETHS'ler için lisans basvuru süreci, basvurunun sonuçlandirilmasi, ödenecek lisans ücreti, parasal esiklerin nasil hesaplanacagi hususlari hükme baglanmistir.
9- Denetim
Bakanlik'in Yönetmelik kapsaminda denetim yapmaya ve denetim sonuçlarini açiklamaya yetkisi düzenlenerek, Bakanlik'in yetkisine giren hususlarla ilgili her türlü bilgi, belge ve defterler ile elektronik kayitlari isteme, bunlari inceleme ve örneklerini alma, ilgililerden yazili ve sözlü bilgi alma yetkisi hükme baglanmistir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
